Μπορεί η λέξη να είναι αγγλική, το έχουμε ζήσει όμως όλοι οι γονείς!

Ας το παραδεχτούμε. Όλες και όλοι έχουμε δει στα social και στην πραγματική ζωή την αμήχανη σκηνή όπου ένα νηπιάκι, ξαφνικά, πέφτει κάτω στο πάτωμα του σούπερ μάρκετ, ουρλιάζει, κλαίει με λυγμούς ή χτυπάει χέρια και πόδια επειδή δεν πήρε το παιχνίδι/τη σοκολάτα/την κονσέρβα (!) που ήθελε. Κι όταν συμβεί σε εμάς -γιατί συμβαίνει σχεδόν σε κάθε οικογένεια που μεγαλώνει παιδί-, τότε γίνεται ακόμη πιο δύσκολο, καθώς συνήθως δεχόμαστε βλέμματα κι εμείς σκεφτόμαστε «και τώρα τι κάνω;». Πριν φτάσουμε όμως σε αυτό, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: Αυτή η συχνή συμπεριφορά των νηπίων ονομάζεται διεθνώς tantrum –κρίση θυμού ή πείσματος, αν θέλουμε να το πούμε στη γλώσσα μας– και όσο κι αν μας φέρνει στα όριά μας, είναι ένα απολύτως φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξης ενός παιδιού.

Γιατί συμβαίνουν τα tantrums

Τα παιδιά από τον ενάμιση χρόνο μέχρι περίπου τα πέντε τους, βιώνουν μια έντονη περίοδο ανεξαρτησίας. Θέλουν να αποφασίζουν μόνα τους και να δείξουν ότι «μεγάλωσαν», ωστόσο δεν έχουν ακόμα το λεξιλόγιο ή την ωριμότητα να το εκφράσουν. Αυτό τους προκαλεί βαθιά απογοήτευση και κούραση που… ξεσπούν με θόρυβο.

Προσθέστε σε αυτό την πείνα, την έλλειψη ύπνου, την υπερδιέγερση από πολλά ερεθίσματα, αλλά και το δικό μας στρες που συχνά τους μεταδίδουμε χωρίς να το θέλουμε και έχουμε τη συνταγή για ένα μεγαλοπρεπές tantrum. Κι επιπλέον, αν κάποια φορά το παιδί καταλάβει ότι έτσι παίρνει αυτό που θέλει, δεν θα διστάσει να το επαναλάβει.

Είναι φυσιολογικά τα ξεσπάσματα αυτά ή πρέπει να ανησυχούμε;

Ναι, είναι φυσιολογικά. Τα περισσότερα μικρά παιδιά κάνουν ένα tantrum τη μέρα, που κρατά λίγα λεπτά και τα επεισόδια αυτά μειώνονται σταδιακά με την ηλικία. Αν όμως τα ξεσπάσματα είναι υπερβολικά συχνά, διαρκούν πολύ ή είναι επικίνδυνα (π.χ. χτυπάει τον εαυτό του), τότε είναι καλή ιδέα να μιλήσουμε με έναν ειδικό.

Μπορούμε να τα προλάβουμε;

Όσο κι αν φαίνεται απίθανο, πολλά tantrums μπορούμε να τα αποφύγουμε:

• Καλύπτουμε έγκαιρα τις βασικές ανάγκες ενός μωρού ή νηπίου: επαρκής ύπνος, φαγητό και ξεκούραση.
• Προετοιμάζουμε το παιδί για τις αλλαγές: «Σε πέντε λεπτά φεύγουμε».
• Δίνουμε επιλογές: «Θέλεις μήλο ή μπανάνα;».
• Περιορίζουμε τα ερεθίσματα όταν βλέπουμε ότι είναι κουρασμένο.

Τι κάνουμε μέσα στην κρίση

Εδώ χρειάζεται να κρατήσουμε την ηρεμία μας. Το παιδί ουρλιάζει, οι περαστικοί μας κοιτούν, αλλά αν χάσουμε την ψυχραιμία μας, η φωτιά θα ανάψει περισσότερο. Αν δεν υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική του υγεία μπορούμε να αφήσουμε το παιδί να εκτονωθεί. Καμιά φορά ένα αστείο, ένα παιχνίδι ή η αλλαγή σκηνικού μπορεί να βοηθήσουν αποσπώντας την προσοχή του και η κρίση να περάσει πιο γρήγορα. Όταν το μικρό μας αρχίσει να ηρεμεί, μιλάμε με κατανόηση: «Ξέρω ότι θύμωσες γιατί ήθελες το παιχνίδι». Έτσι του μαθαίνουμε να βάζει λόγια στα συναισθήματά του.

Μετά το tantrum

Η στιγμή που το παιδί είναι πάλι ήρεμο είναι και η πιο σημαντική. Εκεί μπορούμε να εξηγήσουμε τι έγινε, να βάλουμε τα όρια μας και να ενισχύσουμε τη θετική συμπεριφορά: «Μπράβο που μου είπες με λόγια τι ήθελες». Η συνέπεια είναι βασική. Αν μια φορά ενδώσουμε και την άλλη όχι, το παιδί μπερδεύεται. Θέλει ξεκάθαρα όρια, αλλά και τη βεβαιότητα ότι η αγάπη μας δεν αλλάζει.

Τι αποφεύγουμε

• Να υποχωρούμε πάντα για να σταματήσει η κρίση.
• Να χρησιμοποιούμε τιμωρίες που τρομάζουν ή ντροπιάζουν.
• Να αγνοούμε το παιδί όταν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.
• Να καταφεύγουμε συνεχώς στις οθόνες για «σωτηρία».

Μικρά κόλπα που δουλεύουν στην πράξη

• Χιούμορ και παιχνίδι: πολλές φορές «ξεφουσκώνουν» την κρίση πριν ξεκινήσει.
• Προειδοποίηση: το «σε πέντε λεπτά τελειώνουμε» βοηθάει πολύ.
• Αγκαλιά: ακόμα κι όταν το παιδί μας σπρώχνει μακριά, η ήρεμη παρουσία μας δίπλα του είναι το μεγαλύτερο στήριγμα.

Τι θα πρέπει να θυμόμαστε στις δύσκολες στιγμές των πεισμάτων

Τα tantrums δεν είναι απόδειξη ότι μεγαλώνουμε «δύσκολο παιδί». Είναι απόδειξη ότι το παιδί μας μαθαίνει τον κόσμο και τα συναισθήματά του. Ο δικός μας ρόλος δεν είναι να αποφεύγουμε κάθε ξέσπασμα, αλλά να μάθουμε στο μικρό μας να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Και αυτό του το μαθαίνουμε με σταθερότητα, αγάπη και ψυχραιμία. Εξάλλου, φάση είναι, θα περάσει!