Συντάκτης: apostolos

Είναι… συμβατή η εγκυμοσύνη με τα ταξίδια; Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει λόγος να στερηθείτε τις μικρές ή μεγαλύτερες αποδράσεις, αρκεί να έχετε στο μυαλό σας κάποιες βασικές συμβουλές ασφαλείας για εσάς και για το αγέννητο μωρό σας.

Τα «ναι»

• Προτού σχεδιάσετε κάποιο ταξίδι, συζητήστε το με τον γιατρό σας, ειδικά εάν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε αεροπλάνο ή πλοίο ή αν το ταξίδι είναι στο εξωτερικό. Θεωρητικά, η ιδανική περίοδος για ταξίδια είναι το δεύτερο τρίμηνο: έχουν περάσει οι πρώτες, πιο «ευαίσθητες» εβδομάδες της κύησης και τα ενοχλητικά συμπτώματα, είστε γεμάτες ενέργεια και η ημερομηνία τοκετού απέχει ακόμη.
• Στα ταξίδια με αυτοκίνητο, καθώς μεγαλώνει η κοιλίτσα σας, θα χρειαστεί να αλλάξετε τον τρόπο που φοράτε τη ζώνη ασφαλείας. Για λόγους άνεσης και ασφάλειας συστήνεται να φοράτε τη ζώνη κάτω από την κοιλιά σας, ακριβώς πάνω από τους γοφούς.
• Εάν ταξιδέψετε με αεροπλάνο, ενημερωθείτε για την πολιτική της αεροπορικής εταιρείας καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις δεν επιτρέπεται η πτήση τις τελευταίες εβδομάδες της κύησης.
• Τα ταξίδια με πλοίο θεωρούνται γενικά ασφαλή για την εγκυμοσύνη, εάν όμως είστε στην αρχή της κύησης, αποφύγετε ενδιάμεσες μετακινήσεις, π.χ. από το ένα νησί στο άλλο ή τον γύρο του νησιού, με μικρότερα σκάφη που μπορεί να έχουν «αναταράξεις».
• Προγραμματίστε τη διαδρομή ώστε να είστε άνετα και ξεκούραστη. Εάν ταξιδεύετε με αυτοκίνητο, προγραμματίστε στάσεις που θα σας επιτρέπουν να περπατάτε για λίγα λεπτά και να χρησιμοποιείτε την τουαλέτα – θα το έχετε ήδη καταλάβει πόσο απαραίτητο είναι!!!
• Εάν ταξιδεύετε με αεροπλάνο ή ξέρετε ότι θα είστε για πολλές ώρες καθιστή κατά τη διαδρομή, φορέστε κάλτσες συμπίεσης που επιτρέπουν την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος στα πόδια. Έτσι θα μειώσετε τις πιθανότητες για πρήξιμο και πόνο αλλά και για πιο επικίνδυνες καταστάσεις όπως είναι η θρόμβωση, μια ιατρική κατάσταση στην οποία είναι πιο επιρρεπείς οι έγκυες.
• Με όποιον τρόπο κι αν ταξιδεύετε, έχετε μαζί σας υγιεινά σνακ και νερό ώστε να διατηρείστε επαρκώς ενυδατωμένη. Φρούτα, παξιμάδια, μπάρες χωρίς προσθήκη ζάχαρης και ξηροί καρποί είναι κάποιες επιλογές που θα σας δώσουν ενέργεια χωρίς να σας βαρύνουν.
• Στα ταξίδια εκτός Ελλάδας βεβαιωθείτε ότι οι καιρικές συνθήκες στον προορισμό σας δεν θα είναι ακραίες – εάν ταξιδεύετε προς πολύ θερμές ή ψυχρές περιοχές, συζητήστε λεπτομέρειες με τον γιατρό σας και λάβετε σοβαρά υπόψη τις οδηγίες που θα σας δώσει.
• Έχετε μαζί σας κάρτα ευρωπαϊκής ασφάλισης για τα ταξίδια εντός Ευρώπης, που σας εξασφαλίζουν άμεση πρόσβαση σε νοσοκομεία και δημόσιες δομές υγείας – αχρείαστα να είναι! Εάν ταξιδεύετε σε πιο μακρινές περιοχές, ενημερωθείτε εκ των προτέρων για τον τρόπο πρόσβασης σε γυναικολόγο ή σε μαιευτικές δομές εάν χρειαστείτε ιατρική συμβουλή ή βοήθεια.

 

Τα «όχι»

• Αποφύγετε το ταξίδι σε περιοχές όπου απαιτούνται επιπλέον εμβολιασμοί καθώς αυτή την περίοδο της ζωής σας είναι περιορισμένα τα εμβόλια που μπορείτε να κάνετε.
• Στην αρχή και στο τέλος της εγκυμοσύνης, που είναι οι πιο ευαίσθητες περίοδοι για την κύηση, αποφύγετε τα ταξίδια σε περιοχές όπου δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας: δυσπρόσιτα χωριά και νησιά άγονης γραμμής στη χώρα μας, ορισμένες περιοχές σε χώρες του εξωτερικού, είναι προορισμοί που χρειάζονται λίγο παραπάνω σκέψη -και τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας- προτού αποφασίσετε ότι αξίζει η επίσκεψη.
• Το νερό της βρύσης μπορεί να είναι μια χαρά για τους κατοίκους της περιοχής των διακοπών σας, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο δικός σας οργανισμός όμως μπορεί να μην έχει συνηθίσει τα συγκεκριμένα στοιχεία του. Για να είστε σίγουρη ότι δεν θα ταλαιπωρηθείτε με δυσάρεστα συμπτώματα γαστρεντερίτιδας, επιλέγετε το εμφιαλωμένο νερό. Αντίστοιχα, όταν πίνετε καφέ ή πίνετε κάποιο ρόφημα με πάγο βεβαιωθείτε ότι είναι φτιαγμένα από εμφιαλωμένο νερό, αλλιώς παραλείψτε τα.
• Όταν ταξιδεύουμε, ειδικά στο εξωτερικό, είναι must να δοκιμάζουμε την τοπική κουζίνα! Αυτή την πιο ευαίσθητη περίοδο της ζωής σας, απολαύστε τις νέες γεύσεις αλλά με φειδώ και προσοχή, ειδικά εάν δεν είστε σίγουρη για τα υλικά και τα μπαχαρικά που περιλαμβάνει ένα πιάτο. Υπάρχουν κάποιες τροφές, όπως τα μη παστεριωμένα τυριά, τροφές με ωμά αβγά, το όχι καλοψημένο κρέας, κάποια θαλασσινά, που είναι καλό να αποφύγετε αυτή την περίοδο.
• Η πανδημία είναι παρελθόν, ωστόσο οι «κανονικές» ιώσεις δεν έχουν εξαφανιστεί! Μην ρισκάρετε να κολλήσετε κάποια ίωση στο ταξίδι σας. Η μάσκα προστασίας και το αντισηπτικό έχουν μπει στη ζωή μας και έχει αναγνωριστεί η αξία τους κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού. Όσο ταξιδεύετε αυτή την περίοδο, τηρείτε όσο μπορείτε τα μέτρα ασφαλείας όπως η μάσκα σε πολυσύχναστους και κλειστούς χώρους, η χρήση αντισηπτικού και το τακτικό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι.

Ο ερχομός ενός ακόμη μωρού στην οικογένεια είναι μία περίοδος ευτυχίας αλλά και άγχους για το πώς θα διαχειριστεί το μεγαλύτερο αδερφάκι αυτή τη μεγάλη αλλαγή στη ζωή του.

Επιθυμούσατε ένα δεύτερο παιδί για να μεγαλώσετε την οικογένειά σας – και να που τώρα ετοιμάζεστε να το υποδεχτείτε στο σπίτι σας και να το συστήσετε στο μεγαλύτερο παιδί σας. Κι αν έχετε ανησυχία για το πώς θα γίνει ομαλά για το μικρό σας η μετάβαση, ορισμένες πρακτικές συμβουλές μπορεί να σας φανούν χρήσιμες. Σε κάθε περίπτωση, έχετε στο νου σας ότι κάθε οικογένεια είναι ξεχωριστή και μαζί με τον σύντροφό σας θα βρείτε τους τρόπους που είναι πιο κατάλληλοι για εσάς και για το μικρό σας ώστε να ενσωματωθεί ομαλά το νέο μέλος στη ζωή σας και να δημιουργηθούν ισχυροί δεσμοί αγάπης ανάμεσα τα δύο αδέρφια.
Ανακοινώνοντας τα νέα για το καινούργιο αδερφάκι
Το πότε θα ανακοινώσετε το νέο της εγκυμοσύνης σας εξαρτάται από την ηλικία του μεγαλύτερου παιδιού σας. Όσο μικρότερο είναι, τόσο περισσότερο μπορείτε να το καθυστερήσετε αφού δεν θα μπορεί να κατανοήσει το χρονικό διάστημα που απαιτείται μέχρι να δει το μωρό με τα μάτια του. Για παράδειγμα, εάν πρόκειται για νήπιο, μπορείτε αφού αρχίσει να φαίνεται η αλλαγή στο σώμα σας να του εξηγήσετε με τη βοήθεια ενός σχετικού παραμυθιού τι συμβαίνει.
Εάν, όμως, το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, είναι σημαντικό να του ανακοινώσετε αρκετά σύντομα τα νέα της οικογένειας αφού είναι πολύ πιθανό να ακούσει ή να αντιληφθεί κάτι από τις συζητήσεις με τον σύντροφό σας ή με άλλα μέλη της οικογένειας και να νιώσει αποκλεισμένο. Αντίθετα, όταν είναι ανάμεσα στον «στενό» κύκλο που θα μάθει από τους πρώτους τα νέα για την εγκυμοσύνη, ενδυναμώνεται η αίσθηση της «ομάδας» στην οικογένεια και νιώθει ότι αποτελεί σημαντικό μέλος της.
Αφιερώστε επίσης χρόνο για να συζητήσετε με το παιδί τυχόν απορίες του και να μοιραστείτε μαζί του τα συναισθήματά σας, ανοίγοντας έτσι ένα «παράθυρο» για να μοιραστεί ενδεχομένως κι αυτό τα δικά του.
Προσδοκίες για το καινούργιο αδερφάκι
Ανάλογες με την ηλικία του μεγαλύτερου παιδιού σας μπορεί να είναι οι προσδοκίες του για το αδερφάκι που θα προστεθεί στην οικογένεια. Ένα μωρό ή ένα μικρό νήπιο δεν έχει προσδοκίες για τη ζωή με το νέο μωρό γιατί είναι πολύ μικρό για να γνωρίζει και να συνειδητοποιήσει τι σημαίνει, ένα μεγαλύτερο παιδάκι όμως μπορεί να περιμένει ότι από τη μια στιγμή στην άλλη θα αποκτήσει έναν φίλο ή μια φίλη για να παίζουν! Συζητήστε, έτσι, με το πρώτο σας παιδί για το πώς θα είναι το μωρό. Μια καλή ιδέα είναι να του δείξετε φωτογραφίες και βίντεο από την περίοδο που ήταν και το ίδιο μωρό: να δει τον εαυτό του βρέφος, μεγαλύτερο μωράκι, να μπουσουλάει, να περπατάει… Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να συνειδητοποιήσει ότι κάπως έτσι θα είναι και το αδερφάκι του!
Ένα άλλο σημείο στο οποίο είναι σημαντικό να σταθούμε είναι ότι το μεγαλύτερο παιδί μας μπορεί να αντιλαμβάνεται ότι προσδοκούμε από αυτό να χαρεί με το νέο και με την έλευση του νέου μωρού, αλλά μέσα του να νιώθει αμηχανία, φόβο, ανησυχία ή ακόμη και θυμό για το μωρό αυτό που τραβάει την προσοχή όλων. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται υπομονή, κατανόηση και σεβασμός στα συναισθήματα του πρώτου μας παιδιού και πολλή πολλή συζήτηση ώστε κάθε συναίσθημα να ειπωθεί, να καταλάβει το παιδί ότι «επιτρέπεται» να νιώθει έτσι και να το βοηθήσουμε να αισθανθεί καλύτερα.
Και εξίσου σημαντικό: εάν σε οποιαδήποτε στιγμή νιώθουμε ότι χρειαζόμαστε βοήθεια για να διαχειριστούμε τα συναισθήματα του μεγαλύτερου παιδιού μας -ή ακόμη και τα δικά μας- απευθυνόμαστε σε έναν ειδικό. Δεν είναι υπερβολή, είναι μια σημαντική βοήθεια που μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο στις ισορροπίες και τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια.
Πώς γεννιέται η αδερφική αγάπη;
Για να αγαπήσουμε και να δεθούμε με έναν άνθρωπο χρειαζόμαστε χρόνο – και το ίδιο ισχύει με τα παιδιά μας. Μπορεί το μεγαλύτερο αδερφάκι να εκφράζει αγάπη για το νεογέννητο μωρό, αυτό όμως στο μεγαλύτερο βαθμό οφείλεται στο ότι αντιγράφει το πώς μιλάμε εμείς για το μωρό και στα συναισθήματα που εκφράζουμε, χωρίς απαραίτητα να τα νιώθει πραγματικά. Η αδερφική αγάπη είναι κάτι που θα χτιστεί με το πέρασμα του χρόνου, με τη σχέση που θα αναπτύξουν τα παιδιά μας μεγαλώνοντας.
Ένα μέρος του ρόλου μας ως γονείς είναι να αντιληφθούμε τις συναισθηματικές προκλήσεις που γεννιούνται μαζί με το δεύτερο παιδί μας και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τις ξεπεράσουμε ως οικογένεια και να φυτέψουμε τους σπόρους για να γίνουν τα παιδιά μας οι καλύτεροι φίλοι – από την αρχή.
Πρακτικές συμβουλές για να βοηθήσουμε το μεγαλύτερο παιδί να δεχτεί το νέο μωρό
Προσαρμόζουμε την καθημερινότητα πριν τη γέννηση του μωρού
Εάν το νηπιάκι μας κοιμάται ακόμη στην κούνια, οι 7-8 εβδομάδες πριν από τη γέννηση του μωρού είναι η ιδανική στιγμή για να το μεταφέρουμε σε ένα καινούργιο, μεγάλο κρεβάτι -αφού τώρα είναι και το ίδιο μεγάλο!- ώστε να μη νιώσει ότι το μωρό το «διώχνει» από τον χώρο του. Ιδανικά, κοιμίζουμε το πρώτο διάστημα το μωρό σε λίκνο ή στο πορτ μπεμπέ ώστε ακόμη και τότε να μην δει το μεγαλύτερο παιδί το μωρό ως «εισβολέα» στο μέχρι τότε κρεβατάκι του.
Αναγνωρίζουμε τις νέες δυσκολίες που προκύπτουν
Όπως εμείς, το μεγαλύτερο παιδί μας μπορεί να είναι πιο κουρασμένο από το συνηθισμένο, λίγο πιο αγχωμένο, λίγο πιο ευαίσθητο. Είναι μια φυσική αντίδραση. Το μωρό απαιτεί όντως πολύ χρόνο και προσοχή, και όσο κι αν προσπαθήσουμε να μη γίνει αυτό φανερό, θα κυριαρχήσει και θα διαταράξει για λίγο καιρό τους γνώριμους ρυθμούς μας. Είναι σημαντικό σε αυτή τη φάση να δώσουμε στο μεγαλύτερο παιδί μας να καταλάβει ότι αναγνωρίζουμε πως δυσκολεύεται με αυτές τις αλλαγές – και ότι αυτό είναι αποδεκτό. Προς αυτή την κατεύθυνση μπορούν να βοηθήσουν απλές κουβέντες που θα μεταφέρουν το μήνυμα. Μερικά παραδείγματα για να γίνει αυτό πιο κατανοητό: «Ξέρω ότι είναι δύσκολο να περιμένεις να ξυπνήσει το μωρό για να πάμε στην παιδική χαρά» ή «Καταλαβαίνω ότι γκρινιάζεις επειδή είσαι κουρασμένη αφού ξύπνησες κι εσύ τη νύχτα επειδή έκλαιγε η αδερφή σου», θα βοηθήσουν το παιδί να «ακούσει» ότι κατανοούμε και νοιαζόμαστε για τα συναισθήματά του.
Δεν ρίχνουμε «ευθύνες» στο μωρό
Οι αλλαγές είναι πολλές και πιθανότατα συνδέονται με τον ερχομό του νέου μωρού, ωστόσο είναι λάθος να το «κατηγορούμε»:
«Δεν μπορούμε να φύγουμε τώρα, η μαμά πρέπει να ταΐσει το μωρό»»
«Κάνε ησυχία για να μην ξυπνήσεις το μωρό»
«Δεν μπορούμε να παίξουμε τώρα, πρέπει να κάνω μπάνιο το μωρό»…
Και ούτω καθεξής.
Πολύ σύντομα, το μεγαλύτερο παιδί μας θα είναι δικαιολογημένα εκνευρισμένο με αυτό το μωρό που αποτελεί εμπόδιο για τα πάντα! Παρότι όντως το μωρό αλλάζει πολλά, οι λέξεις που θα χρησιμοποιήσουμε παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στο πώς θα διαμορφωθεί η εικόνα και τα συναισθήματα του μεγαλύτερου παιδιού μας γι’ αυτό: Σκεφτείτε μερικές φράσεις που θα μπορούσαν να δηλώνουν το ίδιο με τα παραπάνω χωρίς όμως να χρησιμοποιούμε το μωρό:
«Ετοίμασε την τσάντα σου και μόλις τελειώσω αυτό που κάνω θα φύγουμε!»
«Έλα να ξαπλώσουμε αγκαλίτσα στον καναπέ και να διαβάσουμε ένα παραμύθι»
«Θα παίξουμε σε περίπου είκοσι λεπτά από τώρα, διάλεξε το παιχνίδι και θα έρθω»

Ενθαρρύνουμε την επαφή μεταξύ των παιδιών μας
Μπορεί να τρέμουμε στην ιδέα, ωστόσο ακόμη και ένα νήπιο μπορεί, σε ασφαλείς συνθήκες, να κρατήσει στην αγκαλιά του το νεογέννητο μωρό. Για παράδειγμα, μπορεί να καθίσει βαθιά στον καναπέ και να βάλουμε το κοιμισμένο μωρό στην αγκαλιά του για μερικά λεπτά. Ή να αλλάξουμε την πάνα επάνω στο μεγάλο κρεβάτι και να είναι δίπλα το νηπιάκι μας και να χαϊδεύει τα χεράκια ή τα ποδαράκια του μωρού.
Μπορούμε επίσης να ενθαρρύνουμε από πολύ νωρίς το μεγαλύτερο παιδί να δει ως συντροφιά το μωρό, ακόμη κι όταν το μωρό απλά θα κοιμάται – πάντα όμως με τη δική μας επίβλεψη. Για παράδειγμα, μπορούμε να βάλουμε μια παιδική ταινία να παίζει και να φέρουμε στο δωμάτιο το κοιμισμένο μωρό στο ριλάξ, λέγοντας «κοίταξε τώρα, έχεις μια παρέα για να δείτε μαζί την αγαπημένη σου ταινία!».
Παροτρύνουμε επίσης το μεγαλύτερο παιδί να αγγίζει και να μιλάει στο μωρό όταν το μικρό είναι ασφαλές στην αγκαλιά μας. Το άγγιγμα και η επικοινωνία είναι σημαντικά και για τους δύο και για την εκκολαπτόμενη σχέση τους. Και όταν το μωρό θα αρχίσει να αντιδρά θετικά σε αυτή την επικοινωνία, δεν χάνουμε την ευκαιρία να το επισημαίνουμε: «Να, κοίτα, σου χαμογελάει, ξέρει ότι είσαι ο αδερφός του!» ή «Κοίτα πώς κουνάει τα ποδαράκια του όταν σε βλέπει, ανυπομονεί να μεγαλώσει λίγο για να αρχίσετε να παίζετε παρέα!»
Χρησιμοποιούμε θετικές λέξεις
Χρησιμοποιούμε θετικούς όρους για να διδάξουμε υπομονετικά στο μεγαλύτερο παιδί μας πώς να αγγίζει και να παίζει με το μωρό. Αποφεύγουμε όσο γίνεται τη χρήση του «όχι» και το αντικαθιστούμε με θετικές οδηγίες. Για παράδειγμα, αντί να πούμε, «Όχι! Μην αγγίζεις τα μάτια του μωρού!», μπορούμε να πούμε: «Τα μάτια του αδερφού σου είναι ευαίσθητα, καλύτερα να τον χαϊδέψεις στο χεράκι».
Γενικά αποφεύγουμε όσο μπορούμε να αποτρέπουμε και να φωνάζουμε στο μεγαλύτερο παιδί μας. Εάν κάποια συμπεριφορά μας βάζει σε κατάσταση alarm, αντί να φωνάξουμε, μπορούμε ήρεμα να σηκώσουμε το μωρό αγκαλιά, να αποσπάσουμε με κάτι την προσοχή του μεγαλύτερου παιδιού και να συνεχίσουμε!

Τα συμπτώματα που μας βοηθούν να τα διαχωρίσουμε – και όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τη φροντίδα του μικρού μας.

Η εποχή της γρίπης και των ιώσεων είναι εδώ και, δυστυχώς, βρίσκει τα μωρά μας απροστάτευτα, αφού συχνά δεν έχουν αρκετά αντισώματα για να καταπολεμήσουν έναν ιό με τον οποίο θα έρθει σε επαφή το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Το αποτέλεσμα το γνωρίζουμε καλά όλοι οι γονείς: Τα μωρά και τα νηπιάκια μας προσβάλλονται τα πρώτα χρόνια της ζωής τους από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις που ταλαιπωρούν τα ίδια και εμάς!

Ευτυχώς, οι περισσότερες από αυτές είναι ήπιες και με λίγη παραπάνω φροντίδα περνούν χωρίς κάποιο πρόβλημα. Επιπλέον, χάρη σε όλο αυτό το «κύμα» των ιώσεων το πρώτο διάστημα της ζωής τους, τελικά τα παιδιά χτίζουν ένα δυνατό ανοσοποιητικό, που θα μπορεί να τα προστατεύει πιο αποτελεσματικά τα επόμενα χρόνια.

Η εποχή των ιώσεων

Την περίοδο αυτή που είναι σε έξαρση οι διάφορες ιώσεις και η γρίπη, πολλά μωράκια και νήπια θα αρρωστήσουν – πιθανότατα περισσότερες από μία φορές, ειδικά αν πηγαίνουν σε βρεφονηπιακό σταθμό που σημαίνει ότι έχουν αυξημένες πιθανότητες να «συναντούν» ποικιλία ιών στην καθημερινότητά τους. Ανάμεσα σε αυτούς τους ιούς είναι ο ιός της γρίπης και οι ιοί που προκαλούν το κοινό «κρυολόγημα».

Ας ξεκινήσουμε με μια σημαντική επισήμανση: Τόσο η γρίπη όσο και οι «ιώσεις», όπως τις λέμε συνολικά, οφείλονται σε ιούς. Ωστόσο, ο ιός της γρίπης μπορεί να προκαλέσει πιο έντονα και ανησυχητικά συμπτώματα στα μωρά και τα νήπια και ενδεχομένως να προκαλέσει κάποιες επιπλοκές γι’ αυτό και
μας ανησυχεί περισσότερο.

Σε κάθε περίπτωση, μόνο ο παιδίατρος που παρακολουθεί το μωρό σας μπορεί να δώσει έγκυρες συμβουλές και είναι ο πρώτος στον οποίο θα απευθυνθείτε εάν διαπιστώσετε ότι το μικρό σας δεν νιώθει καλά.

Ίωση vs γρίπη: Βασικές πληροφορίες

Παρόλο που το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη μοιράζονται ορισμένα συμπτώματα, οι ιοί που τα προκαλούν είναι διαφορετικοί. Γενικά, ένα μωρό με γρίπη μοιάζει πιο άρρωστο από ένα παιδί με μια διαφορετικής αιτιολογίας ίωση.

Κρυολόγημα

Το κοινό κρυολόγημα είναι μια ιογενής λοίμωξη που προσβάλλει το ανώτερο αναπνευστικό (περιλαμβάνει τη μύτη, τα ιγμόρεια και το λαιμό) και μπορεί να οφείλεται σε διάφορους ιούς που κυκλοφορούν κάθε περίοδο. Οι περισσότερες ιώσεις αυτού του τύπου ξεκινούν με ήπια συμπτώματα τα οποία μπορεί να κλιμακωθούν τα επόμενα 24ωρα ή να παραμείνουν ήπια και να εξασθενίσουν.

Στα μικρά μωρά, η γκρίνια και το κλάμα που δεν μπορείτε να καταλάβετε που οφείλονται μπορεί να αποτελούν τα πρώτα συμπτώματα μιας ίωσης. Η βουλωμένη μυτούλα και ο ήπιος βήχας είναι επίσης συχνά συμπτώματα ενώ κάποιες ιώσεις μπορεί να συνοδεύονται από χαμηλό πυρετό ή από συμπτώματα από το γαστρεντερικό.

Γρίπη

Η γρίπη είναι μια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από λίγους μόνο συγκεκριμένους ιούς που επίσης προσβάλλουν το ανώτερο αναπνευστικό αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές. Τόσο στα μωρά όσο και στους ενήλικες, η γρίπη ξεκινά με πιο έντονα συμπτώματα από τις ιώσεις. Έντονη κακουχία, πόνοι στα κόκκαλα και τους μυς, υψηλός πυρετός (πάνω από 38 ^οC) και ρίγη ανήκουν στα συχνά συμπτώματα της γρίπης.

Άλλα πιθανά συμπτώματα γρίπης είναι ο έντονος πονόλαιμος, η καταρροή, αδυναμία, κόπωση και βήχας.

Ανακούφιση στο άρρωστο μωράκι

Ο παιδίατρος θα εξετάσει το μωρό μας και θα μας δώσει τις ανάλογες συμβουλές για τη φροντίδα του, αλλά κι εμείς ως γονείς μπορούμε να το βοηθήσουμε να νιώθει ασφάλεια και να περιοριστεί η ταλαιπωρία που νιώθει. Τι μπορούμε να κάνουμε;

• Εάν θηλάζουμε αποκλειστικά προσφέρουμε στο μωρό γάλα όποτε πεινάει, χωρίς να τηρούμε απαρέγκλιτα το πρόγραμμα του θηλασμού. Σε αυτή την περίπτωση, προέχει να νιώθει καλύτερα το μωρό μας και να παραμένει ενυδατωμένο.

• Εάν δεν θηλάζουμε, δίνουμε αντίστοιχα γάλα και άφθονα υγρά (νερό, χαμομήλι) στο μωρό ώστε να ενυδατώνεται επαρκώς, ειδικά εάν η ίωσηέχει προκαλέσει γαστρεντερικά συμπτώματα.

• Εάν το μικρό μας έχει ξεκινήσει τη στερεά τροφή, οι αραιές σούπες έχουν διπλό ρόλο: ενυδάτωσης και θρέψης.

• Το φάσκιωμα σε μια μαλακή κουβερτούλα μπορεί να βοηθήσει το μωρό μας να νιώσει ασφάλεια και να ηρεμήσει εάν γκρινιάζει και κλαίει.

• Η αγκαλιά της μαμάς και του μπαμπά είναι το καλύτερο φάρμακο για ένα άρρωστο μωράκι! Ακόμη κι αν ακολουθείτε κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης για τον ύπνο, τις μέρες που το μωρό σας είναι άρρωστο ακολουθήστε το ένστικτό σας και κρατήστε το όσο το δυνατόν περισσότερο κοντά σας.

Εάν το μωρό σας υποφέρει από βήχα ή «μπούκωμα» γίνεται ακόμη πιο σημαντικό να πλένετε τα ρούχα και τα σκεπάσματά του με υποαλλεργικά απορρυπαντικά που δεν περιέχουν ερεθιστικούς παράγοντες και μυρωδιές που μπορεί να ερεθίσουν το ευαίσθητο αναπνευστικό σύστημα του μικρού σας. Ιδανική επιλογή, τόσο όταν είναι το μωρό άρρωστο αλλά και κάθε μέρα, είναι το υγρό απορρυπαντικό Εύρηκα Newborn, με πάνω από 94% φυσικά και φυτικής προέλευσης συστατικά ενώ παράλληλα είναι δερματολογικά ελεγμένο και υποαλλεργικό.

Να γιατί τα μωρά του φθινοπώρου -και οι γονείς τους- είναι ευνοημένοι! Όλα τα μικρά πραγματάκια και συνθήκες που κάνουν πιο εύκολη την προσαρμογή του μωρού και των γονιών αυτή την εποχή του χρόνου.

Περάσατε το καυτό καλοκαίρι με την κοιλίτσα να μεγαλώνει κάθε μέρα και περισσότερο – για να πούμε τα πράγματα ως έχουν, με την «κοιλίτσα» να γίνεται μια μεγαλοπρεπής «κοιλιά» – και οδεύετε ολοταχώς προς έναν φθινοπωρινό τοκετό.

Παρότι κάθε τοκετός, κάθε μέρα του χρόνου, είναι ένα συγκλονιστικό και υπέροχο γεγονός, οι γυναίκες που φέρνουν στον κόσμο το μωρό τους τους μήνες του φθινοπώρου έχουν κάποια παραπάνω πλεονεκτήματα που τους προσφέρει αυτή η εποχή.

Στην εγκυμοσύνη

* Ανάλογα με τον μήνα που είναι η αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού σας, θα βιώσετε το τρίτο τρίμηνο με πιο ήπιες θερμοκρασίες – ούτε θα ιδρώνετε ούτε θα κρυώνετε. Θα έχετε μικρότερη ταλαιπωρία στην καθημερινότητα και στις μετακινήσεις σας και σίγουρα θα κοιμάστε καλύτερα τα βράδια. Ακόμη όμως κι αν πρόκειται να γεννήσετε Νοέμβριο, που ο καιρός πια έχει αρχίσει να κρυώνει, εσείς πιθανότατα δεν θα το αντιληφθείτε αφού οι ορμόνες και η προχωρημένη κύηση θα σας κάνουν να νιώθετε και θα κινείστε σαν να είναι ακόμη Σεπτέμβριος!

* Ο καιρός το φθινόπωρο είναι ιδανικός για να βγαίνετε για περπάτημα, στην πόλη ή στην εξοχή. Το περπάτημα είναι εξαιρετική άσκηση σε κάθε φάση της ζωής μας αλλά θεωρείται ιδιαίτερα ευεργετικό στην εγκυμοσύνη, ενώ προς το τέλος της κύησης μπορεί να βοηθήσει το μωρό να πάρει τη σωστή θέση για τον τοκετό – πάντα όμως με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας.

* Η φύση συνωμοτεί για να έχετε πολλές θρεπτικές και ωφέλιμες επιλογές στη διατροφή σας: Τα σταφύλια που είναι στα καλύτερά τους αυτή την εποχή, τα γλυκά και τραγανά αχλάδια και μήλα, τα ζουμερά πορτοκάλια νέας εσοδείας είναι ιδανικές επιλογές για σνακ γεμάτα αντιοξειδωτικά και βιταμίνες στη διάρκεια της ημέρας. Πειραματιστείτε με συνδυασμούς φρούτων και λαχανικών και δημιουργήστε νόστιμες σαλάτες για ένα ελαφρύ αλλά σούπερ θρεπτικό βραδινό γεύμα.

* Θα μπορείτε να κυκλοφορείτε χωρίς άγχος αφού δεν θα ανησυχείτε τόσο για ιώσεις που μπορεί να σας δυσκολέψουν στο τρίτο τρίμηνο. Στις εξόδους σας θα μπορείτε να κάθεστε έξω στον καθαρό αέρα ενώ η εποχή της γρίπης αργεί ακόμη στη χώρα μας.

* Μπορεί αυτό το τελευταίο tip να μην το αξιολογήσετε εάν δεν είστε σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, αλλά σίγουρα θα καταλάβετε γιατί το λέμε όταν θα οδεύετε προς την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού: Το μεγαλύτερο διάστημα του φθινοπώρου θα μπορείτε να κυκλοφορείτε με ανοιχτά παπούτσια. Και ναι, είναι πολύ σημαντικό και βολικό όταν θα νιώθετε τα πόδια σας βαριά και πρησμένα και θα ασφυκτιούν στα κλειστά παπούτσια!

+1: Δεν θα χρειαστεί να ξοδέψετε πολλά χρήματα για την εμφάνισή σας π.χ. για παλτό ή για μπουφάν… στα μέτρα σας όπως οι μέλλουσες μανούλες του χειμώνα, αφού θα έχετε γεννήσει πριν πιάσουν τα μεγάλα κρύα!

Το φθινοπωρινό μωρό σας

* Το φθινόπωρο οι θερμοκρασίες είναι ακόμη γλυκιές και ήπιες και θα μπορείτε να βγάζετε το μωρό σας βόλτα έξω από τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννησή του. Εφόσον σας δώσει ο γιατρός την έγκριση για να ξεκινήσετε τις εξόδους, το όφελος θα είναι διπλό. Το μωρό σας θα επωφελείται από τον καθαρό αέρα και την σταθερή κίνηση του καροτσιού και θα ηρεμεί ενώ εσείς θα μπορείτε να αλλάζετε παραστάσεις, θα έχετε αφορμή για να ντυθείτε και να φροντίσετε λίγο τον εαυτό σας. Και κάτι ακόμη πολύ σημαντικό: Εάν επιλέγετε για τις βόλτες σας το πάρκο της γειτονιάς σας, πιθανότατα εκεί θα συναντάτε κι άλλες νέες μαμάδες και θα έχετε την ευκαιρία να δημιουργήσετε σταδιακά έναν καινούργιο κύκλο γνωριμιών με κοινά ενδιαφέροντα.

* Εάν δέχεστε επισκέψεις για τη γέννηση του μωρού σας, ο καιρός πιθανότατα θα επιτρέπει να κάθεστε στη βεράντα ή τον κήπο ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες μετάδοσης κάποιας ίωσης. Ακόμη όμως κι αν είναι ψυχρός ο καιρός για έξω, σίγουρα θα μπορείτε να έχετε ανοιχτά κάποια παράθυρα για να εξασφαλίσετε την ανανέωση του αέρα.

* Κοιτάζοντας προς το μέλλον, το μωρό σας είναι πιθανότερο να φτάσει τα 100! Ο μήνας που γεννιόμαστε μπορεί να επηρεάσει το περιβάλλον όπου αναπτυσσόμαστε – στη μήτρα και μετά, με επιστημονικά δεδομένα να υποδεικνύουν ότι αυτό μπορεί να επηρεάσει με τη σειρά του τη συμπεριφορά και τη γενετική και να έχει μακροπρόσθεσμη επίδραση στην υγεία μας.

+1: Μεγαλώνοντας και ξεκινώντας τη σχολική του ζωή, το πάρτι γενεθλίων του μικρού σας στην αρχή της σχολικής χρονιάς θα είναι μια εξαιρετική αφορμή για να γνωρίσει καλύτερα τους συμμαθητές του και να κοινωνικοποιηθεί ειδικά σε φάσεις «νέας αρχής», όπως στο προνήπιο, την πρώτη δημοτικού ή σε μια αλλαγή σχολείου.

 

Πρακτικές συμβουλές για να αποφύγουμε τα δυσάρεστα τσιμπήματα των κουνουπιών στο μωρό.

Καλοκαίρι και κουνούπια… πάνε πακέτο! Όταν όμως σκεφτόμαστε το ευαίσθητο και τρυφερό δέρμα του μωρού μας, η προστασία του από τα τσιμπήματα είναι προτεραιότητά μας, είτε μέσα στο σπίτι, είτε στις βόλτες και τις διακοπές. Άλλωστε, εκτός από ενοχλητικά, τα τσιμπήματα μπορούν να προκαλέσουν γκρίνια και αλλεργικές αντιδράσεις εάν το κουνούπι είναι μολυσμένο ή ακόμη και σοβαρές ασθένειες, όπως η νόσος του Δυτικού Νείλου, που μας απασχολεί με (λίγα, ευτυχώς) περιστατικά κάθε καλοκαίρι.

Τα καλά νέα είναι ότι έχουμε αρκετά «όπλα» στη διάθεσή μας για να κρατήσουμε μακριά τα ενοχλητικά αυτά έντομα από το μωρό μας.

Τσιμπήματα από κουνούπια στο μωρό: Πώς θα τα αποφύγουμε
* Φροντίζουμε να μην υπάρχουν στάσιμα νερά τα οποία προσελκύουν αποικίες κουνουπιών στη βεράντα και στην αυλή μας. Εάν συνηθίζουμε να παίζουμε με το μωρό με παιχνίδια νερού στη βεράντα, φροντίζουμε να τα αδειάζουμε όταν τελειώσουμε και να τα μαζεύουμε μέσα στο σπίτι. Τέλος, εάν έχουμε φυτά σε γλάστρες φροντίζουμε να είναι στεγνά τα πιατάκια τους.

* Τα κουνούπια δεν αγαπούν καθόλου τη μυρωδιά του βασιλικού και της λεβάντας! Μερικά γλαστράκια με αυτά τα αρωματικά φυτά κοντά στα ανοίγματα του σπιτιού και στο τραπέζι της βεράντας μπορεί να βοηθήσουν ώστε τα κουνούπια να μη βρίσκουν το σπίτι μας… ελκυστικό!

* Τα κουνούπια δεν μπορούν να αντισταθούν στο ρεύμα που κάνει ένας ανεμιστήρας, ακόμη κι αν η ροή του αέρα που δημιουργεί είναι ήπια. Έτσι, μια αποτελεσματική και φυσική λύση για να κρατήσουμε μακριά μας τα κουνούπια είναι να έχουμε αναμμένο έναν ανεμιστήρα σε χαμηλή σκάλα στη βεράντα ή στο δωμάτιο που βρισκόμαστε με το μωρό.

* Σκεπάζουμε το κρεβατάκι του μωρού και το καρότσι του με ειδικό τούλι που θα κρατήσει φυσικά μακριά του τα κουνούπια και άλλα ενοχλητικά έντομα.

* Ντύνουμε το μωρό μας με ρούχα που δεν μπορούν να διαπεράσουν τα κουνούπια, όπως βαμβακερά φορμάκια με μακριά μανίκια και «ποδαράκια». Επίσης, επιλέγουμε ανοιχτόχρωμα και μονόχρωμα υφάσματα τα οποία θεωρητικά δεν «τραβούν» τα κουνούπια όσο τα σκούρα ρούχα.

* Εάν έχει πολλή ζέστη για να είναι το μωρό μας ντυμένο, μια λύση είναι τα patches σιτρονέλας που μπορούμε να κολλήσουμε στο ύφασμα του καροτσιού ή του ριλάξ. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε απωθητικό σπρέι για τα κουνούπια αρκεί να βεβαιωθούμε ότι η σύνθεσή του είναι κατάλληλη για χρήση σε μωρά. Ακόμη και έτσι όμως, δεν απλώνουμε απωθητικό στα χέρια και το πρόσωπο του μωρού και σε οποιοδήποτε σημείου του δέρματος υπάρχει ερεθισμός.

* Παρότι τα κουνούπια αρχίζουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους κοντά στη δύση του ήλιου και το βράδυ, μπορούν να τσιμπήσουν το μωρό οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Φροντίζουμε, έτσι, να εφαρμόζουμε μέτρα προστασίας όλη τη μέρα και σε κάθε περίπτωση που το μωρό μας είναι εκτός σπιτιού.

Πλένουμε τα ρούχα και τα λευκά είδη του μωρού με τα αγαπημένα μας Εύρηκα Newborn. Τόσο το υγρό απορρυπαντικό όσο και το μαλακτικό είναι ιδανικά για νεογέννητα, γιατί περιέχουν >94% φυσικά και φυτικής προέλευσης συστατικά, είναι δερματολογικά ελεγμένα και υποαλλεργικά. Έχουν πολύ ήπιο άρωμα με αποτέλεσμα να μην προσελκύουν λόγω της μυρωδιάς τους κουνούπια και άλλα έντομα!

Γκρινιάζει, σφίγγεται, κοκκινίζει, μαζεύει τα ποδαράκια του προς την κοιλιά και τελικά η πάνα γεμίζει με μικρά, σκληρά σβωλαράκια. Ναι, μάλλον το μωρό σας είναι δυσκοίλιο – αλλά υπάρχουν τρόποι να το βοηθήσετε.

Κάτι που σίγουρα έχετε ήδη αντιληφθεί ως μαμά είναι ότι πλέον θα συζητάτε πολύ και συχνά για… κακάκια. Και ότι θα αλλάζετε πολύ συχνά λερωμένες πάνες! Και παρότι και τα δύο αυτά είναι φυσιολογικά, είναι εξίσου φυσιολογικό να κουράζεστε και να νιώθετε άγχος, ειδικά όταν το μωρό σας δυσκολεύεται να κάνει κακά και το βλέπετε να ταλαιπωρείται. Πριν όμως προχωρήσουμε, ας δούμε λίγο περισσότερα σχετικά με το τι είναι η δυσκοιλιότητα στα μωρά.

Τα κακάκια του μωρού: τι είναι φυσιολογικό και τι όχι
Τα μωρά, όπως και οι ενήλικες, μπορεί να έχουν διαφορετικές εντερικές συνήθειες, που να κυμαίνονται όλες στην κλίμακα του «φυσιολογικού». Μιλώντας πιο συγκεκριμένα για τα μικρά μωρά, όσα θηλάζουν αποκλειστικά μπορεί να έχουν κένωση μετά από κάθε θηλασμό (άρα μιλάμε για πολλά κακάκια!) ή να περνάνε μέρες χωρίς να κάνουν κακά τους. Τα μωρά που τρέφονται μόνο με φόρμουλα μπορεί να έχουν κατά μέσο όρο 1-3 κενώσεις την ημέρα. Καταλαβαίνουμε έτσι ότι ο αριθμός των κενώσεων δεν είναι ενδεικτικός για το εάν ένα μωρό είναι δυσκοίλιο ή όχι.
Η υφή των κοπράνων του μωρού μπορεί να είναι καλύτερος δείκτης: Εάν είναι μαλακά και το μωρό γεμίζει την πάνα του χωρίς να κλαίει ή να φαίνεται ότι δυσκολεύεται, τότε πιθανότατα το εντεράκι του λειτουργεί χωρίς εμπόδια. Αντίθετα, τα σκληρά και «σπασμένα» κακάκια είναι δείκτης ότι το μωρό υποφέρει από δυσκοιλιότητα.

Σημαντικό: Εάν έχετε οποιαδήποτε απορία για τις κενώσεις του μωρού σας συμβουλευτείτε τον παιδίατρο που το παρακολουθεί.

«Το μωρό μου «ζορίζεται» όταν κάνει κακά. Σημαίνει ότι είναι δυσκοίλιο;»
Το βλέπετε να κοκκινίζει και να… μουγκρίζει και αγχώνεστε; Ακόμη κι αυτό όμως πιθανότατα δεν είναι δείγμα δυσκοιλιότητας εφόσον τα κακά του είναι τελικά μαλακά και ομοιόμορφα. Κι αν αναρωτιέστε γιατί δείχνει να δυσκολεύεται τόσο σκεφτείτε πρακτικά: Το μωρό προσπαθεί να κάνει κακά του ξαπλωμένο ανάσκελα χωρίς τη βοήθεια της… βαρύτητας. Όχι και τόσο εύκολο!
Τέλος, ένας ακόμη λόγος που το μωράκι σας βγάζει διάφορους ήχους δυσφορίας όταν κάνει κακά του είναι ότι ακόμη μαθαίνει πώς να χαλαρώνει το πυελικό έδαφος ώστε να μπορέσει να έχει κένωση.

Τι σημαίνει η δυσκοιλιότητα στα μωρά
Εάν το μωρό σας είναι δυσκοίλιο, στην πάνα θα βλέπετε μικρά σκληρά σβωλαράκια, σαν μεγάλες ρώγες σταφύλι, στεγνά και όχι σχηματισμένα κόπρανα, που θα διαχωρίζονται εύκολα. Σε κάποιες περιπτώσεις, εάν το μωρό έχει δυσκολευτεί πολύ να αποβάλει τα κόπρανα, μπορεί κάποια κακάκια να περιβάλλονται από μια μικρή ποσότητα αίματος που οφείλεται σε μια μικρή ρωγμή που δημιουργήθηκε στον πρωκτό.
Παρότι όμως μπορεί να θεωρηθεί φυσιολογικό, εάν δείτε λίγο αίμα, επικοινωνήστε με τον παιδίατρο για να αξιολογήσει την κατάσταση.

Σε τι οφείλεται η δυσκοιλιότητα στα μωρά;
Η πιο συχνή αιτία είναι μια αλλαγή στη διατροφή και στην περίπτωση των μικρών μωρών μπορεί να είναι η μετάβαση από το θηλασμό σε φόρμουλα, η αλλαγή στη μάρκα του γάλακτος ή η εισαγωγή αγελαδινού γάλακτος στη διατροφή του. Σε αυτή την περίπτωση, η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε δυσανεξία ή αλλεργία στις πρωτεΐνες του αγελαδινού γάλακτος. Εάν το πρόβλημα είναι τελικά κάτι από αυτά, η δυσκοιλιότητα μπορεί να συνοδεύεται με άλλες ενοχλήσεις του πεπτικού όπως εμετός.
Η εισαγωγή των στερεών τροφών είναι επίσης ένα συχνό αίτιο δυσκοιλιότητας στα μωρά που συνήθως υποχωρεί όταν τα γεύματα εμπλουτιστούν με φρούτα και περισσότερα λαχανικά.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το μωρό μου;
• Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού είναι πολύ σημαντική. Τα μωρά που θηλάζουν αποκλειστικά και αυξάνουν φυσιολογικά το βάρος τους δεν χρειάζεται να πίνουν επιπλέον υγρά. Ωστόσο, τα μωρά που πίνουν φόρμουλα χρειάζεται να πίνουν συμπληρωματικά υγρά – ρωτήστε σχετικά τον παιδίατρό σας. Όταν η διατροφή του μωρού εμπλουτίζεται με στερεές τροφές, τότε ανεξάρτητα απ’ το αν θηλάζει, και πάλι θα πρέπει να δίνετε στο μωρό σας συμπληρωματικά νερό και άλλα υγρά.
• Εάν δίνετε στο μωρό σας φόρμουλα, βεβαιωθείτε ότι αραιώνετε σωστά τη σκόνη, σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας. Εάν το μωρό σας δυσκολεύεται με τα κακάκια του, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου, μπορείτε να αυξήσετε ελαφρώς την αραίωσή της.
• Ένα μικρό μασάζ στην κοιλίτσα μπορεί να βοηθήσει! Βάλτε βρεφική κρέμα ή λαδάκι στο χέρι σας και τρίψετε απαλά με κυκλικές κινήσεις την κοιλίτσα, διαγράφοντας ομόκεντρους κύκλους γύρω από τον αφαλό.
• Ένα ζεστό μπάνιο μπορεί να βοηθήσει το μωρό να ηρεμήσει και να χαλαρώσει εάν έχει αναστατωθεί, γκρινιάζει ή πονάει η κοιλίτσα του.

Tip: Ένα απολαυστικό μπάνιο μπορεί να είναι χαλαρωτικό και να βοηθήσει το μωρό που ταλαιπωρείται από δυσκοιλιότητα να ηρεμήσει. Συγκεντρώστε γύρω σας όλα τα απαραίτητα για το μπάνιο του, βάλτε το μωρό σας στο βρεφικό μπανάκι και πλύντε το μιλώντας του ταυτόχρονα ήρεμα ή σιγοτραγουδώντας του και διατηρώντας όσο περισσότερο γίνεται βλεμματική επαφή. Στη συνέχεια τυλίξτε το με τη φρέσκια και απαλή πετσέτα του, που πλένετε με τα προϊόντα Εύρηκα Baby, το υγρό απορρυπαντικό με πράσινο σαπούνι και εκχύλισμα από βιολογικό χαμομήλι, το μαλακτικό με >94% φυσικά συστατικά χωρίς σιλικόνες, μικροπλαστικά και χρωστικές καθώς και το απολυμαντικό ρούχων που εξουδετερώνει το 99,9% των βακτηριδίων και ιών, όλα δερματολογικά ελεγμένα και υποαλλεργικά. Κρατήστε το κοντά στο σώμα σας ώστε να νιώθει το δέρμα σας και να ακούει τους χτύπους της καρδιάς σας – είναι γνώριμοι ήχοι που θα το βοηθήσουν να χαλαρώσει. Κι ένα επιπλέον όφελος: Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα διαπιστώσετε ότι δεν χαλαρώνει μόνο το μωρό σας αλλά κι εσείς!

Πότε πρέπει να επικοινωνήσω με τον γιατρό
Η δυσκοιλιότητα είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα στα μωρά και συνήθως υποχωρεί από μόνη της όσο ωριμάζει το πεπτικό τους σύστημα ή με τη βοήθεια των πρακτικών λύσεων όπως οι παραπάνω. Εάν το μωρό σας όμως δυσκολεύεται, κλαίει και αναστατώνεται συχνά λόγω της δυσκολίας στην κένωση καλό είναι να το συζητήσετε με τον παιδίατρο, ο οποίος θα αποφασίσει εάν χρειάζεται να σας συστήσει κάποιες φαρμακευτικές λύσεις ή όχι.

Ο επαρκής ύπνος είναι σημαντικός για την ανάπτυξη του μωρού αλλά και για την σωματική -και ψυχική – υγεία των γονιών.

Ένα μωρό που έχει κοιμηθεί καλά είναι ευδιάθετο, χαμογελαστό και έτοιμο να… εξερευνήσει τα ερεθίσματα που λαμβάνει από τον κόσμο γύρω του! Ωστόσο το «κεφάλαιο ύπνος» δεν είναι τόσο εύκολο και απλό για όλους.

H σημασία του ύπνου στα μωρά
Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του ανθρώπου αλλά και για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Κατά τη διάρκειά του, ο εγκέφαλος βιώνει έντονη δραστηριότητα, χτίζει τα θεμέλια για τη μάθηση δεξιοτήτων και για την ανάπτυξη των συναισθημάτων. Από την άλλη, ο ελλιπής ύπνος στη βρεφική ηλικία έχει συσχετιστεί με πιθανά προβλήματα στη μάθηση, τις κοινωνικές δεξιότητες και με παχυσαρκία αργότερα κατά την παιδική ηλικία.

Tip: Σίγουρα σας το έχουν πει, αλλά θα το ξαναπούμε γιατί είναι πολύ σημαντικό: Προσπαθήστε να κοιμάστε κι εσείς -ή έστω να ξεκουράζεστε – όσο κοιμάται το μωρό σας, ανεξάρτητα απ’ το τι ώρα είναι. Η δική σας ξεκούραση είναι εξίσου σημαντική για να είστε καλά σωματικά και συναισθηματικά και να μπορείτε να το φροντίζετε με αγάπη και υπομονή.

Πόσο ύπνο χρειάζονται τα μωρά;
Η απάντηση αυτή εξαρτάται από την ηλικία τους αλλά και από την… προσωπικότητα του κάθε μωρού. Σε γενικές γραμμές ένα νεογέννητο μέχρι τριών μηνών μπορεί να κοιμάται από 14 έως 17 ώρες το 24ωρο, διάστημα που σπάει σε μικρότερα μέσα στη μέρα και τη νύχτα καθώς είναι συχνή η ανάγκη για τάισμα. Μετά τους 3 μήνες, οι ώρες ύπνου μπορεί να μειωθούν στις 12 με 15 και σταδιακά από τον 6ο μέχρι το 12ο μήνα το μωρό θα αρχίσει να κοιμάται αρκετές ώρες τη νύχτα και λιγότερες την ημέρα.

Tip: Εάν σας ανησυχεί οτιδήποτε σχετικά με τον ύπνο του μωρού σας, μόνο ο παιδίατρος που το παρακολουθεί μπορεί να σας δώσει εξατομικευμένες συμβουλές και οδηγίες.

Ο ρόλος της ρουτίνας στον ύπνο του μωρού
Όταν μιλάμε για ρουτίνα ύπνου αναφερόμαστε σε ένα σύνολο συνηθειών και πράξεων που ακολουθούν οι γονείς κάθε βράδυ προετοιμάζοντας το μωρό για το κρεβάτι. Τα μωρά, και κυρίως τα πιο μικρά, δεν μπορούν να αντιληφθούν τις διαφορές ημέρας και νύχτας ενώ, επιπλέον, έχουν ανάγκη για συχνά γεύματα και ξυπνούν τακτικά μέσα στη νύχτα. Έτσι, η υιοθέτηση μιας ρουτίνας ύπνου είναι μια καλή κίνηση που θα βοηθήσει στο να μάθει το μωρό πιο εύκολα να κοιμάται το βράδυ.

Tip: Ακόμη κι αν υιοθετήσετε μια ρουτίνα ύπνου αυτό δεν εξασφαλίζει ότι το μωράκι σας θα κοιμάται κάθε βράδυ… σαν πουλάκι. Τα μωρά περνούν διάφορες φάσεις ανάπτυξης οι οποίες, μεταξύ άλλων, επηρεάζουν και το πρόγραμμα του ύπνου τους. Ωστόσο, μια σταθερή ρουτίνα μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στο να κοιμηθούν πιο εύκολα.

Τι μπορεί να περιλαμβάνει μια ρουτίνα ύπνου
Το πιο απαραίτητο «συστατικό» μιας ρουτίνας ύπνου είναι η συνέπεια: Η ρουτίνα θα πρέπει να περιλαμβάνει τις ίδιες κινήσεις κάθε βράδυ ώστε να μεταφέρει στο μωρό το μήνυμα ότι θα ακολουθήσει ο ύπνος και βάζει τα θεμέλια για καλές συνήθειες ύπνου αργότερα στη ζωή του.
Κατά τ’ άλλα μια συνηθισμένη ρουτίνα ύπνου για μωρά δεν χρειάζεται να είναι περίπλοκη – αντίθετα, όσο πιο απλή, τόσο πιο εύκολα θα μπορείτε να την ακολουθείτε μακροπρόθεσμα. Μπορείτε να αλλάζετε το μωρό σας και να το κάνετε μπανάκι, να το κρατάτε λίγο στην αγκαλιά σας και να του λέτε ένα τραγουδάκι και μετά να το βάζετε στην κούνια, να το τυλίγετε με το απαλό σεντονάκι και την κουβερτούλα του, να το φιλάτε και να του λέτε καληνύχτα. Ιδανικά, το βραδινό γεύμα δεν πρέπει να είναι μέρος της ρουτίνας γιατί μπορεί έτσι να δημιουργηθεί συσχετισμός και να το ζητάει το μωρό ακόμη κι όταν ξυπνάει το βράδυ χωρίς απαραίτητα να πεινάει.

Tip: Τα μωρά ηρεμούν με τους γνώριμους ήχους και μυρωδιές. Πλένετε τα ρούχα σας με το ίδιο υγρό απορρυπαντικό Εύρηκα Baby υποαλλεργικό & δερματολογικά ελεγμένο με 100% πράσινο σαπούνι και βιολογικό χαμομήλι , που χρησιμοποιείτε για τα ρούχα και τα σκεπάσματα του μωρού, και όταν το βάζετε στο κρεβατάκι του μισοκοιμισμένο μπορεί να έχετε περισσότερες πιθανότητες να νιώσει πιο χαλαρά και ήρεμα και να αποκοιμηθεί.

Είναι η ρουτίνα ύπνου πανάκεια;
Όχι δεν είναι, μπορεί όμως να βοηθήσει. Ας θυμόμαστε ότι κάθε μωρό -και οι γονείς του – είναι διαφορετικοί οπότε θα βρείτε σιγά σιγά τι είναι αυτό που ταιριάζει σε εσάς και βοηθάει το μωρό σας να κοιμάται πιο εύκολα.

Αυτή την εποχή αρχίζουμε να βλέπουμε στην αγορά τα πιο αρωματικά και γλυκά φρούτα και τα πιο τρυφερά λαχανικά. Ποια είναι τα πιο θρεπτικά από αυτά για το μωρό μας;

Αρωματικά βερίκοκα, τραγανά κεράσια, γλυκιές φράουλες αλλά και τρυφερός φρέσκος αρακάς, θρεπτικά σπαράγγια και τραγανά φασολάκια… Η εποχή αυτή είναι ιδανική για να εισάγουμε στη διατροφή του μωρού ή του νηπίου μας ακόμη μεγαλύτερη ποικιλία σε φρούτα και λαχανικά ώστε να πάρει από αυτά ποικιλία από βιταμίνες και φυτικές ίνες.

«Ποια είναι τα καλύτερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά για το μωρό μου;»

Η απάντηση είναι πολύ απλή: Τα φρούτα και τα λαχανικά εποχής είναι πάντα η πρώτη μας επιλογή, είτε για τη διατροφή του μωρού είτε για όλη την οικογένεια. Ο λόγος, ότι είναι στην καλύτερη στιγμή της ωρίμανσής τους και έτσι θα είναι πιο πλούσια σε όλες τις βιταμίνες και τα θρεπτικά συστατικά που τα χαρακτηρίζουν. Τα βερίκοκα, τα κεράσια, οι φράουλες είναι φρούτα που είναι αυτή τη στιγμή στην εποχή τους ενώ τα τρυφερά πράσινα φασολάκια και ο αρακάς καθώς και σπαράγγια είναι κάποια από τα λαχανικά εποχής που θα βρούμε αυτή την περίοδο στον μανάβη και στη λαϊκή αγορά.

Tip: Πριν εισάγουμε ένα καινούργιο τρόφιμο στη διατροφή του μωρού κατά τον απογαλακτισμό έχουμε πάντα τη σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου μας.

Ανοιξιάτικα φρούτα και λαχανικά που αγαπάμε

Βερίκοκα: Γλυκά και εύκολα για να τα φάει το μικρό μας κομμένα σε κομμάτια με το χέρι του, τα βερίκοκα είναι ένα από τα αγαπημένα φρούτα της άνοιξης. Τα προτιμάμε όμως, επίσης, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά τους σε βήτα καροτένιο, αντιοξειδωτικά και βιταμίνες C και Α. Περιέχουν επίσης φυτικές ίνες που βοηθούν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος του μωρού.

Tip: Τα βερίκοκα ανήκουν στα φρούτα που μπορούν να συνδυαστούν με αλμυρές γεύσεις. Εάν έχετε βαρεθεί τα ίδια και τα ίδια μπορείτε να δοκιμάσετε το συνδυασμό τους στην κατσαρόλα με πατάτα, καρότο και κοτόπουλο.

Φράουλες: Ζουμερές και γλυκιές, είναι ένα από τα αγαπημένα φρούτα των παιδιών. Διαθέτουν πολλές φυτικές ίνες, κάλιο και βιταμίνη C. Οι ανθοκυανίνες, που δίνουν το ζωηρό κόκκινο χρώμα στις φράουλες είναι σημαντικά αντιοξειδωτικά στοιχεία που έχουν συνδεθεί με προστασία κατά του καρκίνου και της παχυσαρκίας.

Κεράσια: Ανάλογα την ποικιλία τα κεράσια είναι πιο τραγανά ή πιο γλυκά. Κομμένα στη μέση και χωρίς το κουκούτσι μπορούμε να τα δώσουμε στο νηπιάκι μας ή να τα προσθέσουμε στις φρουτόκρεμες για να τις εμπλουτίσουμε σε βιταμίνες C και Α, ενώ κάθε ποικιλία διαφοροποιείται ελαφρώς στα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που περιέχει, όπως κάλιο, χαλκό και μαγγάνιο.

Tip: Τόσο οι φράουλες όσο και τα κεράσια μπορούν να αφήσουν λεκέ στα ρουχαλάκια του μωρού. Επειδή όμως οι λεκέδες είναι «βασικά συστατικά» κάθε γεύματος του μωρού και δεν πρέπει να μας αγχώνουν, μπορούμε να καταφύγουμε στη βοήθεια της Εύρηκα!

Το υγρό απορρυπαντικό Εύρηκα Baby με 100% φυσικό πράσινο σαπούνι και εκχύλισμα από βιολογικό χαμομήλι εκτός από την απαλή φροντίδα των ρούχων απομακρύνει ακόμα και τους πιο δύσκολους λεκέδες. Εμπιστευτείτε το!

Σπαράγγια: Μπορεί να μην τα έχουμε συνηθίσει για τη διατροφή των μωρών είναι όμως πλούσια σε φυλλικό οξύ, φυτικές ίνες, κάλιο και σχεδόν όλες τις απαραίτητες βιταμίνες και αντιφλεγμονώδη συστατικά. Στο μωρό μπορούμε να τα δώσουμε βρασμένα και κομμένα σε μπουκίτσες για να τα φάει με το χέρι του ή να τα προσθέσουμε σε κάθε σούπα λαχανικών που θα δώσουμε στο μωρό μας πολτοποιημένη.

Φρέσκα φασολάκια και αρακάς: Τα δύο αυτά λαχανικά της άνοιξης είναι στην καλύτερη εποχή τους! Τα φασολάκια είναι μια από τις καλύτερες φυσικές πηγές βιταμίνης Κ και βιταμίνης C, ενώ περιέχουν φυλλικό οξύ και σίδηρο καθώς και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Καλά καθαρισμένα για να μην έχουν τις ενοχλητικές ίνες, είναι μια γλυκιά και υγιεινή προσθήκη στη διατροφή των παιδιών μας.
Ο αρακάς είναι μια καλή πηγή φυτικής πρωτεΐνης και περιέχει σχεδόν κάθε βιταμίνη και μέταλλο που χρειαζόμαστε για την καλή υγεία του οργανισμού.

Tip: Βράστε στον ατμό φρέσκα φασολάκια μέχρι να γίνουν τρυφερά, ανοίξτε τα στη μέση για να βγάλετε τα φασόλια από μέσα τους και προσφέρετέ τα στο μωρό ως σνακ.

Τροφικές αλλεργίες στο μωρό

Τι σημαίνουν, τα συμπτώματα και πώς τις αντιμετωπίζουμε.

Οι τροφικές αλλεργίες είναι μια αρκετά συχνή κατάσταση στα μωρά και τα νήπια και μπορεί να σχετίζονται με συγκεκριμένες τροφές ή συστατικά τους. Μια τροφική αλλεργία συνήθως εκδηλώνεται όταν αρχίσουμε να εμπλουτίζουμε τη διατροφή του μωρού με καινούργιες τροφές ενώ μπορεί να παρουσιαστεί και με το γάλα σε σκόνη. Οι παρακάτω ερωτήσεις και απαντήσεις θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα το θέμα, ωστόσο μόνο ο παιδίατρος μπορεί να δώσει έγκυρες συμβουλές και οδηγίες. Εάν για οποιονδήποτε λόγο υποψιάζεστε ότι το μικρό σας έχει κάποια τροφική αλλεργία μιλήστε μαζί του χωρίς καθυστέρηση.

Τι σημαίνει με απλά λόγια «τροφική αλλεργία»;
H τροφική αλλεργία είναι μια αντίδραση του οργανισμού. Με απλά λόγια το ανοσοποιητικό σύστημα του μωρού, το οποίο φυσιολογικά καταπολεμά «εισβολείς» που μπορεί να βλάψουν την υγεία του, κάνει μια υπεραντίδραση στην πρωτεΐνη μιας τροφής. Κάθε φορά που το μωρό λαμβάνει αυτή την τροφή το σώμα του πιστεύει ότι οι πρωτεΐνες της είναι επικίνδυνοι εισβολείς και προσπαθεί να τις εξουδετερώσει. To αποτέλεσμα της προσπάθειας άμυνας είναι τα συμπτώματα που βλέπουμε σε μια αλλεργική αντίδραση.

Η αλλεργία δεν είναι νόσος αλλά ένας μηχανισμός που μπορεί να οδηγήσει σε μικρά ή μεγαλύτερα προβλήματα υγείας.

Μπορεί το μωρό μου να έχει αλλεργία στο μητρικό γάλα;
Αυτό είναι ασυνήθιστο σύμφωνα με τους ειδικούς. Ακόμη κι αν η μητέρα καταναλώνει πιθανώς αλλεργιογόνες τροφές συνήθως το μωρό δεν επηρεάζεται από αυτές. Θεωρητικά, πάντως, μπορεί το μωρό να παρουσιάσει αλλεργία σε μια από τις πρωτεΐνες των τροφών που περνούν στον οργανισμό του μέσα από το μητρικό γάλα.

Μπορεί το μωρό μου να έχει αλλεργία στο γάλα σε σκόνη;
Ναι. Τα περισσότερα γάλατα σε σκόνη προέρχονται από αγελαδινό γάλα. Εάν το μωρό έχει αλλεργική αντίδραση στο γάλα ο παιδίατρος μπορεί να συστήσει να αλλάξετε σκεύασμα ή να προτείνει ειδικό γάλα για μωρά με ευαισθησία στο αγελαδινό.

Μπορώ να κάνω κάτι για να μην πάθει το μωρό μου αλλεργίες;
Η μόνη «προστασία» θεωρείται σήμερα ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός για τουλάχιστον τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του μωρού, διάστημα που συστήνεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Θα ξέρω από την πρώτη φορά που θα φάει το μωρό μου μια τροφή ότι είναι αλλεργικό σε αυτήν;
Όχι, η αλλεργία δεν εμφανίζεται την πρώτη φορά που ο οργανισμός έρχεται σε επαφή με το αλλεργιογόνο, αλλά με την επανέκθεσή του στην ίδια ή σε χημικά συγγενή της ουσία. Για παράδειγμα, όταν δώσουμε στο μωρό πρώτη φορά αβγό μπορεί να μην εκδηλώσει κανένα σύμπτωμα, αλλά να κάνει συμπτώματα την δεύτερη ή την τρίτη φορά που θα το δοκιμάσουμε ή αν του δώσουμε μια τροφή που περιέχει αβγό, όπως ένα κομμάτι κέικ. Επίσης, πρέπει να ξέρουμε ότι η αλλεργία δεν εξαρτάται από την ποσότητα του αλλεργιογόνου που θα μπει στον οργανισμό. Ακόμη και μια πολύ μικρή ποσότητα μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.

Πώς θα καταλάβω ότι το μωρό μου έχει κάποια τροφική αλλεργία;
Μια αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί με πολλά και διαφορετικά συμπτώματα τα οποία να έχουν και διαφορετική ένταση. Ευτυχώς οι περισσότερες αντιδράσεις είναι ήπιες και δεν αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή του μωρού. Ορισμένες από αυτές είναι η φαγούρα και το κοκκίνισμα στα μάτια, εξάνθημα στην περιοχή της πάνας, τα μάγουλα ή άλλα σημεία του σώματος, πόνοι στην κοιλιά, διάρροια ή/και εμετός, πρήξιμο και φαγούρα στα χείλη.
Σε πιο σοβαρές (και ευτυχώς πιο σπάνιες) περιπτώσεις αλλεργικής αντίδρασης μπορεί να παρουσιαστεί οίδημα (πρήξιμο) εσωτερικά στο λαιμό με αποτέλεσμα βραχνάδα και δυσκολία στην αναπνοή, κατάσταση που απαιτεί άμεση μεταφορά του μωρού στο νοσοκομείο για την παροχή πρώτων βοηθειών.

Ποιες τροφές θεωρούνται πιο ύποπτες για πρόκληση αλλεργίας;
Στα μικρά μωρά που λόγω της ηλικίας τους δεν καταναλώνουν πολλές τροφές, η πιο συχνή αλλεργία είναι στο αγελαδινό γάλα. Μεγαλώνοντας και καθώς η διατροφή τους αποκτά μεγαλύτερη ποικιλία, μπορεί να εντοπίσουμε κι άλλες τροφές που προκαλούν αλλεργική αντίδραση. Οι τροφές που συχνότερα μπορεί να είναι αλλεργιογόνες είναι το αγελαδινό γάλα, τα αβγά, το ψάρι, οι ξηροί καρποί, τα θαλασσινά και τα οστρακοειδή, η σόγια και το σιτάρι. Επίσης, τα εσπεριδοειδή και οι ντομάτες θεωρούνται ότι μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση σε κάποια μωρά.

Υπάρχουν κάποιες τροφές ή ομάδες τροφών που θεωρούνται ως τα βασικά αλλεργιογόνα, ωστόσο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και μόνο ο παιδίατρος θα μπορέσει να σας δώσει έγκυρες συμβουλές για τις συγκεκριμένες τροφές και για τον τρόπο εισαγωγής τους στη διατροφή του μωρού σας.

Υπάρχει κάποια «προειδοποιητική ένδειξη» ότι το μωρό μου θα είναι αλλεργικό;
Το έκζεμα είναι ένας από τους πρώτους πιθανούς δείκτες αλλεργίας, το οποίο μπορεί να εμφανιστεί σε ένα μωρό που θηλάζει ή που πίνει μόνο γάλα. Θεωρητικά, ένα σημαντικό ποσοστό των μωρών με έκζεμα θα αναπτύξουν επίσης κάποια τροφική αλλεργία. Εάν ο ένας ή και οι δύο γονείς έχουν ιστορικό αλλεργίας, έκζεμα, άσθμα ή τροφικές αλλεργίες, είναι επίσης πιο πιθανό να έχει και το μωρό αλλεργίες.

Εάν το μωρό παρουσιάζει έκζεμα -αλλά και σε κάθε περίπτωση με στόχο την προστασία της ευαίσθητης επιδερμίδας του- χρησιμοποιούμε για το πλύσιμο των ρούχων και των λευκών ειδών υποαλλεργικά απορρυπαντικά ειδικά σχεδιασμένα για βρέφη, όπως το Εύρηκα Baby, με 100% πράσινο σαπούνι και εκχύλισμα από βιολογικό χαμομήλι. Είναι δερματολογικά ελεγμένο και υποαλλεργικό και εγγυάται την απαλή φροντίδα των ρούχων, όμως παράλληλα καθαρίζει αποτελεσματικά τα ρούχα και απομακρύνει τους δύσκολους λεκέδες. Μαζί χρησιμοποιούμε το νέο συμπυκνωμένο μαλακτικό Εύρηκα Baby χωρίς μικροπλαστικά, χρωστικές και σιλικόνες που προσφέρει ξεχωριστή απαλότητα στα ρούχα με μια μόνο μικρή δόση. Με >94% φυσικά & φυτικής προέλευσης συστατικά,100% ανακυκλώσιμη συσκευασία, δερματολογικά ελεγμένο και υποαλλεργικό είναι ιδανικό όχι μόνο για τα ρούχα του μωρού αλλά για όλης της οικογένειας!

Εάν το μωρό μου εκδηλώσει τροφικές αλλεργίες, θα τις έχει για όλη του τη ζωή;
Συχνά οι αλλεργίες που παρουσιάζονται τους πρώτους μήνες της ζωής υποχωρούν όσο το παιδί μεγαλώνει ή μπορεί να αλλάξουν μορφή ή ένταση. Εάν το μωρό σας κάνει κάποια αλλεργική αντίδραση ο παιδίατρος σε συνεργασία με τον αλλεργιολόγο θα δώσει συγκεκριμένες οδηγίες για τη διατροφή και τη φροντίδα του.

Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε εάν έχουμε γάτα στο σπίτι και περιμένουμε μωρό.

Για κάποιους η γάτα τους (ή οι γάτες τους!) μπορεί να αποτελούν μέρος της οικογένειάς τους. Όταν προκύπτει όμως μια εγκυμοσύνη, σίγουρα θα ακούσουν πολλές συμβουλές, έγκυρες και μη, αλλά και σχόλια για το πόσο είναι ασφαλές να κρατούν τη γάτα στο σπίτι. Τι ισχύει και τι πρέπει να προσέχετε εάν είστε έγκυος και έχετε γάτα στο σπίτι;
Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, η εγκυμοσύνη με μια γάτα στο σπίτι μπορεί να είναι απόλυτα ασφαλής υπό όρους και προϋποθέσεις. Μάλιστα, εάν μπορεί να αναλάβει τη φροντίδα της υγιεινής της κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας, τότε οι κίνδυνοι μειώνονται σχεδόν στο ελάχιστο, τόσο για τη μέλλουσα μαμά όσο και για το μωράκι που κυοφορεί.
Τα υπέρ και τα κατά της συμβίωσης με μια γάτα κατά την εγκυμοσύνη
Ας ξεκινήσουμε από ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα: Οι γάτες συμβάλουν στην ευημερία και ευεξία των ιδιοκτητών τους! Έρευνες έχουν βρει πως και μόνο η παιχνιδιάρικη και τρυφερή παρουσία της γάτας στο σπίτι βελτιώνει τη διάθεση και προσφέρει συναισθηματική υποστήριξη στους «συγκατοίκους» της.
Από την άλλη πλευρά, ακόμη και οι οικόσιτες γάτες που παρακολουθούνται από κτηνίατρο μπορεί να αποτελούν για τη μέλλουσα μητέρα κίνδυνο έκθεσης σε τοξόπλασμα, μία νόσο που ενώ σε «κανονικές συνθήκες» δεν προκαλεί σοβαρό πρόβλημα στον άνθρωπο, κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη για το έμβρυο και τη μητέρα.
Tip: Οι γάτες που δεν βγαίνουν από το σπίτι θεωρούνται πιο ασφαλείς, αντίθετα με τις γάτες που κυκλοφορούν και κυνηγούν θηράματα, όπως ποντίκια και άλλα τρωκτικά, από τα οποία μπορεί να «κολλήσουν» τη λοίμωξη.
Τι είναι το τοξόπλασμα και πώς μπορείτε να προστατευτείτε
Η τοξοπλάσμωση είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από το παράσιτο Toxoplasma gondii. Είναι πολύ συχνή και σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας η συχνότητα εμφάνισης λοίμωξης της μητέρας κατά την κύηση κυμαίνεται από 1 έως 8 ανά 1000 έγκυες, με τα υψηλότερα ποσοστά που αναφέρθηκαν να προέρχονται από τη Γαλλία. Η βαρύτητα των εκδηλώσεων εξαρτάται από την ηλικία κύησης, κατά την οποία συμβαίνει η λοίμωξη.
Εάν η λοίμωξη συμβεί σε πρώιμο στάδιο της κύησης υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα αποβολής ή παλινδρόμησης, ενώ αν προχωρήσει στο έμβρυο υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξει βαρεία νόσο με σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία του. Αντίθετα οι συνέπειες προσβολής στο τέλος της εγκυμοσύνης είναι πολύ μικρές και το νεογνό είναι ασυμπτωματικό ή εμφανίζει ήπια και αντιμετωπίσιμα προβλήματα υγείας.

Πώς μπορεί να κολλήσετε τοξόπλασμα
Το τοξόπλασμα μεταφέρεται στον άνθρωπο μέσω των κοπράνων μιας μολυσμένης γάτας. Ωστόσο δεν είναι η μοναδική πηγή του, καθώς μπορεί να μεταδοθεί εάν φάτε κακοπλυμένη σαλάτα ή όχι καλά μαγειρεμένο -μολυσμένο- κρέας. Για το λόγο αυτό συστήνεται στην εγκυμοσύνη να πλένετε πολύ προσεκτικά τα λαχανικά και να τρώτε μόνο καλοψημένο κρέας. Ένας άλλος τρόπος μετάδοσης του τοξοπλάσματος είναι η επαφή με μολυσμένο χώμα, έτσι αν έχετε κήπο που μπορεί να… επισκέπτονται γάτες, καλό είναι να μην ασχολείστε εσείς με τη φροντίδα των φυτών ή έστω να το κάνετε φορώντας πάντα χοντρά πλαστικά γάντια. Τα συμπτώματα στην έγκυο μπορεί να είναι πολύ γενικά και μοιάζουν με εκείνα κάθε ίωσης, όπως πονοκέφαλος, χαμηλός πυρετός, πόνοι στο σώμα και κόπωση.
Τα tips για να προλάβετε τη λοίμωξη από τη γάτα σας
Συμβουλευτείτε το γυναικολόγο και τον κτηνίατρό σας ωστόσο υπάρχουν γενικές συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν.
• Μία βασική είναι να αναλάβει τη φροντίδα της υγιεινής της γατούλας σας (καθάρισμα και αλλαγή άμμου) κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας.
• Για την περίοδο αυτή -αλλά και για αργότερα που θα κυκλοφορεί ένα μωρό στο σπίτι- αξίζει να προμηθευτείτε μια κλειστή τουαλέτα για τη γάτα σας ώστε να μην τινάζεται έξω άμμος.
• Τέλος, αποφεύγετε να δίνετε στη γάτα σας ωμό κρέας και εντόσθια και προτιμήστε την ξηρά τροφή ή τις κονσέρβες για γάτες και φυσικά βεβαιωθείτε ότι η γάτα σας έχει κάνει όλα τα απαραίτητα εμβόλια.
Τα καλά νέα
Πολλές γυναίκες που συμβιώνουν με γάτες έχουν ήδη αντισώματα στο τοξόπλασμα και έτσι, ακόμη κι αν έρθουν σε επαφή με το τοξόπλασμα, είναι μικρότερος ο κίνδυνος επαναμόλυνσης κατά την εγκυμοσύνη.
Και τέλος, να θυμάστε ότι δεν είστε η πρώτη ούτε η τελευταία έγκυος με γάτα στο σπίτι. Εάν τηρείτε τους κανόνες υγιεινής και τις οδηγίες του μαιευτήρα σας όλα θα πάνε καλά και θα φέρετε στον κόσμο ένα υγιέστατο μωράκι που γρήγορα θα γίνει κολλητό φιλαράκι με τη γάτα της οικογένειας!

Οι πρώτοι μήνες στη ζωή του μωρού μας είναι σίγουρα πολύ σημαντικοί όχι μόνο για τη σωματική, αλλά και για τη συναισθηματική του ανάπτυξη. Και επειδή ο χρόνος που περνάμε με το μωρό μας τους πρώτους αυτούς μήνες είναι συνήθως πολύς, είναι σημαντικό να είναι και εποικοδομητικός. Και πώς θα γίνει αυτό; Με απλά πράγματα που θα μας βοηθήσουν να συνδεθούμε μαζί του, να αναπτύξουμε δηλαδή τον μεταξύ μας δεσμό.
Τι μπορείς να κάνεις για να δεθείς με το μωρό σου;

Η δύναμη της σωματικής επαφής
Τι πιο όμορφο από το να διατηρήσεις τη σωματική επαφή που είχες με το μωρό σου για σχεδόν εννέα μήνες, και τώρα που ήρθε στον κόσμο! Κράτα το αγκαλιά και περάστε χρόνο μαζί. Η αγκαλιά και η επαφή σώμα με σώμα, όταν το θηλάζεις ή το κρατάς αγκαλιά είναι ένα μεγάλο δώρο στη δημιουργία ενός όμορφου και δυνατού δεσμού μεταξύ σας.
Να είσαι εκεί στο κλάμα του
Ειδικά τους πρώτους μήνες της ζωής του το μωρό σου θα κλαίει για πολλούς και διάφορους λόγους. Μπορεί να πεινάει, να πονάει, να είναι κουρασμένο. Μπορεί απλά να θέλει την αγκαλιά σου και τη φροντίδα σου, να θέλει να ξέρει ότι είσαι εκεί γι’ αυτό. Το να ανταποκρίνεσαι στο κλάμα του θα βοηθήσει το μωρό σου να σου έχει εμπιστοσύνη. Και σε παρακαλώ, μην αγχώνεσαι ότι μπορεί να το κακομάθεις. Να θυμάσαι ότι ένα μωρό που κανείς δεν ανταποκρίνεται το κλάμα του, μπορεί κάποια στιγμή να ηρεμήσει και να κοιμηθεί, αλλά μέσα του αισθάνεται ότι το έχουν εγκαταλείψει αυτοί που το φροντίζουν.
Φρόντισε τα ρούχα του
Ας είμαστε ειλικρινείς, τα βρεφικά ρούχα είναι πραγματικά υπέροχα και δεν υπάρχει μαμά που να μην απολαμβάνει να ντύνει το μωρό της σαν ένα μικρό μοντέλο, να το χαζεύει και να το φωτογραφίζει με τα τοσοδούλικα ρουχαλάκια του. Όσο για τη φροντίδα και την καθαριότητα των ρούχων του μωρού σου, εμπιστεύσου το Εύρηκα Baby Συμπυκνωμένο Μαλακτικό, που έχει ιδανική σύνθεση για βρέφη και άτομα με ευαίσθητες επιδερμίδες. Χωρίς μικροπλαστικά, χρωστικές και σιλικόνες, προσφέρει πραγματική καθαριότητα στα βρεφικά ρούχα με μια μόνο μικρή δόση. Με >94% φυτικά και φυσικής προέλευσης συστατικά, εμπιστευτείτε το όχι μόνο για τα βρεφικά αλλά και για τα ρούχα ολόκληρης της οικογένειας. Και κάτι άλλο πολύ σημαντικό είναι ότι θα το βρείτε σε μια 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία.
Κράτα ημερολόγιο με τις όμορφες στιγμές
Μπορεί από την κούραση να νιώθεις ότι δεν περνάνε οι μέρες, αλλά ο πρώτος χρόνος ζωής του μωρού σου, θα περάσει πριν καν το καταλάβεις! Γι’ αυτό τον λόγο λοιπόν, ξεκίνα να γράφεις σε ένα ημερολόγιο όλες αυτές τις γλυκές στιγμές που περνάτε μαζί και θα μπορείς να του μιλάς για αυτές αργότερα όταν θα έχει μεγαλώσει.
Τραγούδησε και διάβασε βιβλία στο μωρό σου
Δεν είναι ποτέ αρκετά νωρίς για να μάθεις το μωρό σου να αγαπάει τα βιβλία. Διάβασέ του αγαπημένα παραμύθια που θα θυμάται μεγαλώνοντας ως στιγμές αγάπης με τη μαμά του. Πώς τα πας με τα τραγούδια; Διάλεξε αγαπημένα σου τραγούδια και ξεκίνα να τα τραγουδάς για το μωρό σου. Θα δεις ότι πολύ σύντομα θα σε κοιτάει στα μάτια και θα αρχίσει να ανταποκρίνεται και κουνιέται με τον ρυθμό, ενώ είναι πολύ σημαντικό και το γεγονός ότι ακούει τη φωνή σου.
Βγες βόλτες με το μωρό σου
Ακόμα και μια βόλτα με το καρότσι στο πάρκο της γειτονιάς και ένας καφές στο χέρι, θα βοηθήσει την καλή σας διάθεση. Μπορεί κάποιες φορές από την κούραση αυτό να μοιάζει με μια μικρή περιπέτεια, αλλά η αλήθεια είναι ότι θα θυμίσει σε σένα ότι υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος έξω από το σπίτι σου, θα σε βοηθήσει να γεμίσεις τις μπαταρίες σου και θα προσφέρει στο μωρό σου ερεθίσματα που βοηθούν στη σχέση σας αλλά και στην ανάπτυξή του!
Να κοιμάσαι, όταν κοιμάται το μωρό σου
Μπορεί να μοιάζει δευτερεύον, αλλά πίστεψέ με, είναι σημαντικό! Μην αισθάνεσαι άσχημα επειδή μπορεί να σε πάρει ο ύπνος μόλις κοιμηθεί το μωρό σου. Ένας ξεκούραστος γονιός, είναι ένας χαρούμενος γονιός και αυτό είναι το πιο σημαντικό για το μωρό σου!
Τρέλανέ το στα φιλιά!
Σε μερικά χρόνια θα σκουπίζει το μάγουλό του κάθε φορά που το φιλάς, και αν το φιλάς μπροστά σε φίλους του θα σε κοιτάει στραβά! Γι’ αυτό τώρα που είναι μικρό και απολαμβάνει τα φιλιά σου, μην χάνεις την ευκαιρία! Κάνει καλό και στους δύο σας!

Από την Εύη Σταθάτου, Πιστοποιημένη Parent Coach.

Η οδοντοφυΐα στα μωρά και πώς μπορούμε πρακτικά να ανακουφίσουμε την ενόχληση που προκαλούν τα πρώτα δοντάκια στο μικρό μας.
Κλάμα, ξυπνήματα μέσα στη νύχτα, ανησυχία στη διάρκεια της ημέρας και πολλά σαλάκια μπορεί να είναι όλα τους σημάδια ότι πολύ γρήγορα ένα κάτασπρο δοντάκι θα κάνει την πρώτη του εμφάνιση μέσα στο στόμα του μωρού μας.

Πότε ξεκινά η οδοντοφυΐα στα μωρά

Όπως ισχύει για κάθε φάση της ανάπτυξης ενός παιδιού, κάθε μωρό είναι διαφορετικό και ορισμένα ορόσημα ανάπτυξης μπορεί να συμβούν σε διαφορετική χρονική στιγμή. Αυτό ισχύει και για τα πρώτα δοντάκια του μωρού, ωστόσο κατά μέσο όρο η οδοντοφυΐα στα μωρά ξεκινά κάποια στιγμή γύρω στον έκτο με έβδομο μήνα. Τα συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά: Το μωρό βάζει συνέχεια τα χέρια του στο στόμα, έχει ανησυχία στη διάρκεια της ημέρας, ξυπνά συχνά τη νύχτα, έχει έντονη σιελόρροια, κόκκινα και ερεθισμένα ούλα και ενδεχομένως κόκκινες κηλίδες στα μάγουλα. Το θετικό είναι πως η ενόχληση είναι πιο έντονη στα πρώτα δόντια και τα συμπτώματα γίνονται πιο ήπια στα επόμενα.

ΒΟΧ: Παρότι δεν είναι τόσο συνηθισμένο, υπάρχουν μωρά που γεννιούνται με ένα ή δύο δοντάκια! Από την άλλη πλευρά, κάποια μωρά μπορεί να γιορτάσουν τα πρώτα τους γενέθλια χωρίς ακόμη να έχει «σκάσει» κάποιο δοντάκι. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον ο παιδίατρος δεν ανησυχεί, δεν θα πρέπει να ανησυχούμε κι εμείς!

Η σειρά με την οποία ανατέλλουν τα πρώτα δόντια στα μωρά

Τα πρώτα δόντια του μωρού ονομάζονται νεογιλά και είναι είκοσι. Τα πρώτα που βγαίνουν είναι οι δύο κάτω κοπτήρες και ακολουθούν οι επάνω. Σιγά σιγά το στόμα του μωρού γεμίζει με δοντάκια ενώ η οδοντοφυΐα ολοκληρώνεται κοντά στα τρία χρόνια του παιδιού με την ανατολή των νεογιλών τραπεζιτών.

Αλήθεια ή μύθος: Η οδοντοφυΐα προκαλεί πυρετό

Πρόκειται για μύθο καθώς ο πυρετός, ειδικά αν είναι πάνω από 38 βαθμούς, αποτελεί ένδειξη λοίμωξης στον οργανισμό. Σε κάθε περίπτωση, εάν το μωρό είναι ανήσυχο, γκρινιάζει, δεν έχει όρεξη και ανεβάσει πυρετό, ο πρώτος που πρέπει να ενημερωθεί είναι ο παιδίατρος, ο οποίος θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα δώσει τις απαραίτητες οδηγίες.

Ανακούφιση του μωρού στην οδοντοφυΐα

Τα πρώτα δοντάκια πονάνε! Και παρότι κανείς μας… δεν θυμάται αυτό τον πόνο, η ενόχληση που προκαλούν σε ένα μωρό είναι αρκετή για να το πιστέψουμε. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν τρόποι να ανακουφίσουμε το μωράκι μας που πονάει.

• Τα μασητικά παιχνίδια οδοντοφυΐας είναι πολύτιμοι σύμμαχοι σε αυτή τη φάση της ανάπτυξης του μωρού αφού μασουλώντας τα, το μωρό ανακουφίζεται από τον πόνο και τη φαγούρα στα ούλα. Για μεγαλύτερη ανακούφιση, μπορούμε να τα έχουμε βάλει για λίγη ώρα στο ψυγείο – προσοχή όμως, όχι στην κατάψυξη γιατί αλλιώς μπορεί το μωρό να πάθει έγκαυμα στον ευαίσθητο ιστό των ούλων.
  
  Tip: Δεν παραλείπουμε να πλένουμε καθημερινά τα μασητικά παιχνίδια του μωρού ώστε να είναι υγιεινά καθαρά. Χρησιμοποιούμε το υγρό πιάτων ΕΥΡΗΚΑ Baby, το οποίο είναι ειδικά μελετημένο για όλα τα σκεύη του μωρού, είναι όσο χρειάζεται απαλό και απόλυτα ασφαλές, ενώ περιέχει πράσινο σαπούνι και εκχύλισμα από βιολογικό χαμομήλι και λεμόνι.
• Η οδοντοφυΐα συνοδεύεται από αυξημένη σιελόρροια. Αντισταθμίζουμε την απώλεια υγρών δίνοντας στο μωρό μας περισσότερο νερό ή αν θηλάζει αποκλειστικά του προσφέρουμε γάλα όποτε το ζητάει ακόμη κι αν προσπαθούμε να βάλουμε ένα πρόγραμμα στους θηλασμούς.
• Εάν το μωρό δείχνει να ταλαιπωρείται πολύ, μπορούμε να συμβουλευτούμε τον παιδίατρο για κάποια κρέμα ή τζελ ανακούφισης της οδοντοφυΐας καθώς και να ρωτήσουμε εάν μπορούμε να δίνουμε στο παιδί παυσίπονο, και πόσο συχνά.
• Ας θυμόμαστε ότι η αγκαλιά μας είναι η μεγαλύτερη παρηγοριά και το καλύτερο «φάρμακο» για κάθε ενόχληση και κάθε πόνο στο μωρό μας! Ας του την προσφέρουμε χωρίς δισταγμό σε αυτή την απαιτητική φάση της ανάπτυξής του.

ΒΟΧ: Σαλάκια παντού!

Σε αυτή τη φάση, που μπορεί να κρατήσει αρκετούς μήνες, το μωρό μας θα έχει έντονη σιελόρροια. Μία προστατευτική κρέμα για το δέρμα γύρω από το στόμα και το πηγούνι του μωρού, με φυσικά μαλακτικά συστατικά όπως το χαμομήλι ή καλέντουλα ή με ψευδάργυρο, μπορεί να προστατέψει το ευαίσθητο δερματάκι του από τους ερεθισμούς. Σε πιο πρακτικά θέματα, σε αυτή τη φάση θα λερώνονται πολύ γρήγορα οι σαλιάρες και τα φορμάκια του και φυσικά τα πανάκια που χρησιμοποιούμε όταν το παίρνουμε αγκαλιά. Το τακτικό πλύσιμο με ένα απορρυπαντικό και μαλακτικό που σέβεται το ευαίσθητο δέρμα του μωρού είναι απαραίτητο τόσο για λόγους καθαριότητας όσο και για απολύμανση. Η δική μας πρόταση είναι το υγρό απορρυπαντικό Εύρηκα Baby είναι το οποίο είναι ειδικά σχεδιασμένο για τα βρεφικά ρούχα, ενώ είναι κατάλληλο και για τα ρούχα όλης της οικογένειας. Δερματολογικά ελεγμένο και υποαλλεργικό, εγγυάται την απαλή φροντίδα και περιποίηση των ρούχων, χάρη στο 100% φυτικό πράσινο σαπούνι με λάδι ελιάς και το εκχύλισμα από βιολογικό χαμομήλι.

ΒΟΧ: Καλές συνήθειες από την αρχή!

Ακόμη και τα πρώτα δοντάκια του μωρού χρειάζονται καθάρισμα και φροντίδα, ωστόσο σε αυτή τη φάση δεν συστήνεται η χρήση οδοντόβουρτσας και οδοντόκρεμας. Πώς τα καθαρίζουμε; Τυλίγουμε ένα βρεγμένο καθαρό βαμβακερό πανάκι ή ένα κομμάτι γάζας στο δάχτυλό μας και με αυτό τρίβουμε απαλά το δοντάκι.

Τι ωραία που έφτασε η Δευτέρα και κάθομαι στο γραφείο μου και γράφω αυτό το άρθρο. Γιατί το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε περιλάμβανε κυρίως … ντουλάπες και ανέβα – κατέβα, πλύνε, άπλωσε, δίπλωσε, ξεκαθάρισε και πάλι από την αρχή!

Είναι η γνωστή περίοδος που μαζεύουμε τα καλοκαιρινά και βγάζουμε τα χειμωνιάτικα. Οι περισσότεροι (ή τουλάχιστον όσοι είναι λάτρεις του καλοκαιριού σαν εμένα) με βαριά καρδιά αποθηκεύουμε τα μαγιό, τα καπέλα και τα καλοκαιρινά μας αέρινα ρουχαλάκια και βγάζουμε παλτό, ζιβάγκο και σκουφιά που θα μας συντροφεύσουν τους επόμενους χειμερινούς μήνες.

Και καλά να κάνεις αυτή τη διαδικασία για ένα άτομο… Τι γίνεται όμως όταν έχεις αναλάβει αυτή τη διαδικασία για τα ρούχα όλης της οικογένειας; Ως μαμά τριών παιδιών με 14 χρόνια μαμαδίστικης εμπειρίας μέχρι σήμερα, θέλω να μοιραστώ μαζί σας τα δικά μου εμπειρικά tips για να τακτοποιήσετε πιο εύκολα και γρήγορα τα ρούχα όλης της οικογένειας.

Είναι σημαντικό να πλύνουμε και να σιδερώσουμε όλα τα καλοκαρινά ρούχα πριν μαζευτούν, έτσι ώστε να αποφύγουμε δυσάρεστες οσμές και να τα έχουμε έτοιμα και καθαρά όταν θα έρθει η ώρα να τα ξαναβγάλουμε. Βασικό συστατικό της επιτυχίας είναι το απορρυπαντικό και μαλακτικό της Εύρηκα που χρησιμοποιώ για όλη την οικογένεια. Χρησιμοποιώ το Εύρηκα Baby και κάποιες φορές δεν σας κρύβω ότι προτιμώ το Εύρηκα Newborn! Και θα μου πεις, γιατί το Eureka Newborn; Γιατί είναι υποαλλεργικό & δερματολογικά ελεγμένο, μου δίνει 36 πλύσεις, περιέχει ένζυμα για την καταπολέμηση δύσκολων λεκέδων (που έχουμε μπόλικους από τις καθηκερινές προπονήσεις ποδοσφαίρου!) και επίσης έχει άρωμα φρεσκάδας που μου θυμίζει και εμένα λίγο μωρουδίλα που τόσο μου έχει λείψει!

Για εσάς που έχετε νεογέννητο μωράκι, να ξέρετε ότι το απορρυπαντικό και μαλακτικό ρούχων Εύρηκα Newborn είναι τα πρώτα και τα μόνα αυτή τη στιγμή με ιδανική σύνθεση για νεογέννητα, αφού έχουν περισσότερα από 94% φυσικά/φυτικής προέλευσης συστατικά και φυσικά δεν περιέχουν χρωστικά και φωσφορικά.

Επόμενο βήμα: Χρησιμοποιούμε κουτιά αποθήκευσης ή σακούλες με κενό αέρος για να αποθηκεύσουμε τα ρούχα μας. Προσέχουμε να τα διπλώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα για να κερδίσουμε χώρο!
Στη συνέχεια μπορούμε να τοποθετήσουμε ανάμεσα στα ρούχα μας πουγκιά από τούλι με άρωμα, π.χ. ξύλα κανέλας ή γαρύφαλλο), έτσι ώστε τα ρούχα μας να μυρίζουν όμορφα όταν θα τα ξαναβγάλουμε την Άνοιξη!
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε ένα ξεκαθάρισμα στα ρούχα που δεν φοράμε πια και σε αυτά που δεν κάνουν στα παιδιά μας. Το πιο πιθανό είναι, ιδίως σε ηλικίες, όπως η αρχή της εφηβείας που τα παιδιά αναπτύσσονται πολύ, να κάνουμε το ξεκαθάρισμα νωρίς, έτσι ώστε να δούμε τι λείπει από τη ντουλάπα τους και να οργανώσουμε τις αγορές μας. (Άσε που αλλάζει και το γούστο και αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για το τι κρατάμε και τι όχι!). Επίσης σε πολλά σπίτια, όπως και στο δικό μου, υπάρχουν μικρότερα αδερφάκια. Σε αυτή την περίπτωση το ξεκαθάρισμα είναι ακόμη πιο σημαντικό για να δούμε ποια ρούχα των παιδιών είναι σε καλή κατάσταση και μπορούν να φορεθούν και από το άλλο μας παιδί και αν ακόμη δεν του κάνουν, να τα αποθηκεύσουμε μέχρι να έρθει η ώρα τους. Τα ρούχα που δεν θα χρειαστεί πια η οικογένειά μας φροντίζουμε να τα δώσουμε σε άλλες οικογένειες που τα χρειάζονται. Έτσι θα βοηθήσουμε κάποιους που έχουν ανάγκη, και επιπλέον θα εξοικονομήσουμε χώρο στο σπίτι μας.
Όπως καταλαβαίνετε, το project «Ντουλάπες» όταν έχεις παιδιά είναι μεγάλο και χρονοβόρο! Όμως με τα παραπάνω tips και κυρίως με καλή διάθεση, θα το καταφέρετε και θα σας βρει ο χειμώνας οργανωμένη και έτοιμη!

Από την Εύη Σταθάτου, Πιστοποιημένη Parent Coach.

Τα βλέπουμε στα καταστήματα με τα είδη για μωρά και θα θέλαμε να τα αγοράσουμε όλα για το μωράκι μας! Στην πράξη όμως, τα απαραίτητα ρουχαλάκια του νεογέννητου είναι πολύ λιγότερα – ευτυχώς!

Τι ρούχα χρειάζεται ένα νεογέννητο;

Οι βόλτες για να διαλέξουμε τα ρουχαλάκια του νεογέννητου μωρού μας είναι από τις πιο απολαυστικές στιγμές της εγκυμοσύνης. Τα μικροσκοπικά αυτά ρούχα είναι η απτή απόδειξη ότι σε λίγες εβδομάδες θα έχουμε αγκαλιά το μωρό μας! Ωστόσο, η απάντηση στο τι ρούχα χρειάζεται ένα νεογέννητο δεν είναι πάντα απλή, αφού μπορεί εύκολα να παρασυρθούμε και να κάνουμε αγορές που θα ρίξουν έξω τον οικογενειακό μας προγραμματισμό και -κυρίως- δεν θα είναι όλα απαραίτητα για το μωρό μας.

Ένας πρακτικός τρόπος για να κάνουμε τις απολύτως απαραίτητες αγορές πριν γεννηθεί το μωρό είναι να θυμόμαστε ότι τα μωρά μεγαλώνουν με απίστευτη ταχύτητα και μπορεί μέσα σε δυο-τρεις εβδομάδες να «αχρηστευτούν» πολλά ρουχαλάκια που τους μίκρυναν. Άρα τα ρουχαλάκια του νεογέννητου που θα αγοράσουμε χρειάζεται να είναι αρκετά ώστε να έχουμε να αλλάζουμε αλλά όχι υπερβολικά πολλά.

Πρακτικά και με έναν γρήγορο υπολογισμό, το μωρό σας θα χρειάζεται πιθανότατα ένα με δύο σετ ρουχαλάκια (εσώρουχο και φορμάκι) κάθε μέρα – όχι για λόγους… κομψότητας αλλά επειδή είναι πιθανό να λερωθεί κατά το τάισμα ή από μια διαρροή της πάνας. Αντίστοιχα χρειάζεστε 2-3 σετ σεντόνια, μια εξάδα πετσέτες και 2 μπουρνούζια καθώς και 2-3 κουβερτούλες ανάλογα με την εποχή.

Μην ξεχνάτε ότι όταν γεννηθεί με το καλό το μωράκι σας θα λάβετε κάποια δώρα ενώ πάντα μπορείτε να ψωνίσετε -δείτε το σαν μια καλή αφορμή για να κάνετε μια βόλτα έξω από το σπίτι και να αλλάξετε παραστάσεις- κάποια πράγματα που ίσως σας λείπουν αφού γεννηθεί το μωρό.

Πρώτο πλύσιμο των βρεφικών ρούχων

Ακόμη κι αυτό που μπορεί σε άλλες συνθήκες να ήταν μια βαρετή δουλειά, όταν μιλάμε για το πλύσιμο των βρεφικών ρούχων τα πράγματα αλλάζουν! Ποια μέλλουσα μαμά δεν έπλυνε, άπλωσε και σιδέρωσε τα πρώτα ρουχαλάκια του νεογέννητου με την καρδιά της να χτυπά πιο γρήγορα από την προσμονή της πρώτης φοράς που θα ντύσει το μωρό της με αυτά; Πέρα όμως από το συναισθηματικό αυτό κομμάτι, το πρώτο πλύσιμο των βρεφικών ρούχων είναι μια απαραίτητη προφύλαξη για την υγεία του μωρού αφού τα υπολείμματα στα υφάσματα και η σκόνη που μπορεί να υπάρχει σε ένα ρουχαλάκι από τη μεταφορά και την παραμονή του στο κατάστημα θα μπορούσε να προκαλέσει πρόβλημα στο ευαίσθητο δέρμα του μωρού.

Οι βασικές οδηγίες για το πρώτο πλύσιμο των βρεφικών ρούχων

• Ξεχωρίζουμε τα ρουχαλάκια του νεογέννητου ανάλογα με το χρώμα και την ποιότητα του υφάσματος και τα πλένουμε ξεχωριστά από τα ρούχα και τα λευκά είδη της υπόλοιπης οικογένειας.
• Διαβάζουμε πάντα την ετικέτα ώστε να μην υπερβούμε τη συνιστώμενη θερμοκρασία πλυσίματος.
• Επιλέγουμε απορρυπαντικό και μαλακτικό με σύνθεση ειδική για νεογέννητα, όπως το νέο απορρυπαντικό και μαλακτικό Εύρηκα Newborn, τα οποία σέβονται το ευαίσθητο δέρμα του μωρού, περιέχουν >94% φυσικά και φυτικής προέλευσης συστατικά, είναι δερματολογικά ελεγμένα και υποαλλεργικά.
• Μετά το πρώτο πλύσιμο των βρεφικών ρούχων, το επόμενο απαραίτητο βήμα είναι το σιδέρωμα. Αυτό συστήνεται για λόγους απολύμανσης και καλό είναι, τουλάχιστον την πρώτη φορά, να σιδερώσετε τα ρουχαλάκια του νεογέννητου στην υψηλότερη θερμοκρασία που «αντέχει» κάθε υλικό.

ΒΟΧ: Η εποχή του χρόνου που γεννήσετε παίζει επίσης ρόλο στο τι ρούχα χρειάζεται ένα νεογέννητο. Και δεν μιλάμε μόνο για το αν θα χρειαστεί μάλλινη ή βαμβακερή κουβέρτα ή ολόσωμη φόρμα-μπουφάν αλλά για το πόσο γρήγορα και εύκολα θα στεγνώνουν τα ρούχα και τα λευκά είδη μετά το πλύσιμό τους!

Πώς θα την κάνουμε να πετύχει και τι χρειάζεται να προσέχουμε.

Εάν έχετε ήδη ζωάκι συντροφιάς στο σπίτι γνωρίζετε ότι αποτελεί την τέλεια παρέα: Είναι το πιο αποτελεσματικό… αγχολυτικό, είναι ο σύντροφος που είναι πάντα παρών και μας κοιτάζει με λατρεία και -εάν μιλάμε για σκυλάκο- είναι η καλύτερη αφορμή για να βάλουμε περισσότερη φυσική δραστηριότητα στη ζωή μας. Τι γίνεται όμως όταν η οικογένειά μας πρόκειται να μεγαλώσει με τον ερχομό ενός μωρού; Ή αν σκεφτόμαστε να αποκτήσουμε το πρώτο μας κατοικίδιο ενώ έχουμε ήδη ένα μικρό παιδάκι στο σπίτι;
Όσο κι αν στην πρώτη σκέψη γεννηθούν στο μυαλό μας ανησυχίες, η συνύπαρξη ενός μωρού ή ενός νηπίου με το κατοικίδιο μπορεί να κυλήσει πολύ ομαλά και το παιδί μας θα έχει μεγαλώνοντας πολλά να πάρει από αυτή τη σχέση ζωής.
Παιδί και κατοικίδιο: Μια πολύ ωφέλιμη συνύπαρξη
Τα ζωάκια συντροφιάς είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την ανατροφή ενός παιδιού με σωματική και διανοητική υγεία. Ξεκινώντας από τη βρεφική ηλικία, όπου το μωρό μας έρχεται «αναγκαστικά» σε επαφή με ποικιλία μικροβίων και βακτηρίων που βρίσκονται πάνω στο -υγιές- ζωάκι μας και το βοηθούν να χτίσει πιο υγιές μικροβίωμα εντέρου και ανοσοποιητικό, μέχρι την εφηβεία, η σχέση αυτή είναι μόνο ευεργετική.
Χρειάζεστε μερικά παραδείγματα;

• Τα παιδιά που μεγαλώνουν με ζωάκια αναπτύσσουν πιο γρήγορα την αίσθηση της υπευθυνότητας και της ενσυναίσθησης. Κάθε φορά που με τη συμπεριφορά και τη φροντίδα τους κάνουν το ζωάκι τους χαρούμενο νιώθουν και τα ίδια ευτυχισμένα. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με κατοικίδιο ανακαλύπτουν τη «χαρά του να προσφέρεις χαρά» και μαθαίνουν ότι είναι σημαντικό να εκτιμούμε όχι μόνο τις δικές μας ανάγκες αλλά και των γύρω μας.
• Είτε μιλάμε για παιχνίδι μέσα στο σπίτι ή τον κήπο είτε για βόλτες έξω, τα ζωάκια βοηθούν τα παιδιά να παραμένουν δραστήρια στη διάρκεια της ημέρας και τα κρατούν μακριά από το παιχνίδι στις οθόνες.
• Τα παιδιά που μεγαλώνουν με ζωάκια στην οικογένεια γίνονται συχνά πιο κοινωνικά αφού έχουν πάντα μια αφορμή για κουβέντα με συνομηλίκους τους, με τους δασκάλους και με τον κοινωνικό κύκλο της οικογένειας.
• Τα παιδιά αναπτύσσουν μεγαλώνοντας μια βαθιά συναισθηματική σύνδεση με τα ζωάκια τους. Η αγάπη για το ζωάκι και η θετική εμπειρία μαζί τους δημιουργούν αναμνήσεις που τα συνοδεύουν στην ενήλικη ζωή τους και που συμβάλουν σε μια γενικότερη αίσθηση ευημερίας.
• Η άδολη αγάπη που παίρνουν τα παιδιά από το ζωάκι συντροφιάς είναι μια σημαντική ενίσχυση στην αυτοεκτίμησή τους και τα κρατά «μονωμένα» από τη μοναξιά και τις αρνητικές σκέψεις.

Βασικά tips για την ομαλή και υγιή συμβίωση ενός μωρού με ζωάκι συντροφιάς
Προτού έρθει το μωρό στο σπίτι
Κάνουμε ένα τσεκ απ στο ζωάκι μας, ελέγχουμε ότι δεν υπολείπεται κάποιος εμβολιασμός και ότι έχουμε κάνει όλες τις απαραίτητες αντιπαρασιτικές αγωγές. Έτσι δεν θα υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης κάποιου παρασίτου στο μωρό μας.
Προσπαθούμε να συνηθίσει το ζωάκι μας το γεγονός ότι δεν θα έχει την πλήρη προσοχή μας. Εάν ξαφνικά, μόλις έρθει στο σπίτι το νεογέννητο μωρό, αρχίζουμε να παραμελούμε το ζωάκι μας είναι πιθανό να νιώσει ζήλια ή και θλίψη. Καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούμε σταδιακά να μειώσουμε το χρόνο που θα περνάμε με το ζωάκι μας, τις αγκαλιές και τα παιχνίδια και να ενθαρρύνουμε το σύντροφό μας να το φροντίζει περισσότερο, να αναλάβει τις βόλτες, το τάισμα και την καθημερινότητά του.
Θέτουμε νωρίς όρια μέσα στο σπίτι. Εάν υπάρχουν δωμάτια που πρέπει να είναι «pet free», όπως για παράδειγμα το δωμάτιο του μωρού ή η κουζίνα, φροντίζουμε να εξοικειωθεί το ζωάκι μας με αυτό, αρκετό καιρό πριν τον ερχομό του μωρού. Μία εσωτερική πόρτα ασφαλείας για μωρά είναι ιδανική και για να κρατά τον σκυλάκο μας στα δωμάτια που είναι επιτρεπτό να κυκλοφορεί ενώ για τις γάτες, η κλειστή πόρτα είναι η μόνη λύση.
Φέρνουμε έγκαιρα στο σπίτι τα έπιπλα για το μωρό. Αυτό θα δώσει στο ζωάκι μας το χρόνο να τα «εξερευνήσει», να τα μυρίσει, να τα συνηθίσει και να τα αποδεχτεί στο χώρο. Έτσι όταν θα έρθει και το μωρό, δεν θα έχει μία ακόμη αιτία αναστάτωσης και περιέργειας.
Αφού έρθει το μωρό
Εάν το ζωάκι μας χρειάζεται εκπαίδευση, το φροντίζουμε έγκαιρα. Κάποια σκυλάκια μπορεί να ανήκουν σε αυτή την κατηγορία και εάν θέλουμε να εξασφαλίσουμε αρμονική συνύπαρξη χρειάζεται να συμβουλευτούμε τον κτηνίατρο για οδηγίες και πιο συγκεκριμένη εκπαίδευση.
«Συστήνουμε» το μωρό στο ζωάκι μας όταν το ζωάκι είναι ήρεμο και ξεκούραστο. Μια πρώτη κίνηση θα ήταν να δώσουμε στο σκυλάκι μας να μυρίσει μια κουβερτούλα ή ένα φορμάκι του μωρού. Αφού γνωρίσει τη μυρωδιά, μπορούμε να του επιτρέψουμε να «χαιρετήσει» το μωρό, σε ένα δωμάτιο με ηρεμία και φυσικά υπό τη στενή μας επίβλεψη.
Δεν αφήνουμε το μωρό μαζί με το ζωάκι χωρίς επίβλεψη. Αυτό δεν θα πρέπει να συμβαίνει ούτε και με τα πιο καλά εκπαιδευμένα και ήρεμα ζωάκια. Οι πόρτες ασφαλείας μέσα στο σπίτι μπορεί να βοηθήσουν ώστε να κάνουμε εμείς τις καθημερινές μας δουλειές χωρίς να έχουμε συνέχεια το νου μας για το ζωάκι μας ενώ εάν συγκατοικούμε με μια γατούλα τότε οι κλειστές πόρτες, μια συρμάτινη σίτα ή ένα χοντρό παραβάν ίσως είναι αποτελεσματικά.
Διατηρούμε το πρόγραμμα άσκησης του ζώου συντροφιάς. Η τακτική άσκηση είναι σημαντική για τον σκύλο μας ώστε να παραμένει σε καλή φυσική κατάσταση, υγιής και χαρούμενος. Εάν δεν γυμνάζεται αρκετά, βαριέται και μπορεί να παρουσιάσει «άσχημη» συμπεριφορά. Επίσης, η βόλτα μαζί του είναι ιδανική ευκαιρία ώστε να μη νιώθει παραμελημένος τώρα που υπάρχει το μωρό στο σπίτι.

Tip: Τα ρούχα του μωρού θα πρέπει να είναι πάντα υγιεινά καθαρά και απαλά σαν το δερματάκι του γι’ αυτό και χρησιμοποιούμε σε κάθε πλύση το υγρό απορρυπαντικό και το νέο μαλακτικό Εύρηκα Newborn. Είναι ιδανικά για νεογέννητα καθώς περιέχουν >94% φυσικά και φυτικής προέλευσης συστατικά, ενώ παράλληλα είναι δερματολογικά ελεγμένα και υποαλλεργικά. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο όταν υπάρχει ζωάκι συντροφιάς στο σπίτι! Εκτός από το ρουχισμό και τα λευκά είδη του μωρού καλό είναι να πλένουμε τακτικά με το υγρό απορρυπαντικό Εύρηκα Newborn όλα τα υφασμάτινα μέρη από τα παιχνίδια (π.χ. το στρωματάκι δραστηριοτήτων) και από το ριλάξ ή το καρότσι του μωρού. Έτσι θα είμαστε πάντα σίγουρες ότι είναι καθαρά και υγιεινά, ακόμη κι αν το ζωάκι μας θέλει να μυρίζει και να τα… εξερευνά συνέχεια!

Καλοκαιρινές διακοπές σημαίνει ξεκούραση, χαλάρωση και διακοπή από το πρόγραμμα για μικρούς και μεγάλους! Διακοπές είναι να ξεφύγουμε για λίγο από τους κανόνες που ακολουθούμε όλο τον χειμώνα, να παίξουμε παραπάνω, να φάμε περισσότερο και να κοιμηθούμε πιο αργά!

Από την άλλη αρκετοί νέοι γονείς που έχουν μωράκια ή μικρά παιδάκια αναρωτιούνται αν πράγματι είναι καλή ιδέα να χαλαρώνουν το πρόγραμμα το καλοκαίρι, γιατί αισθάνονται ότι μετά τα παιδιά δυσκολεύονται πολύ να επιστρέψουν στη ρουτίνα τους, κάτι το οποίο δημιουργεί ένταση και άγχος.

Η αλήθεια όμως είναι ότι η διακοπή από το πρόγραμμα κάνει καλό και σε εμάς τους ενήλικες (φυσικά!), αλλά και στα παιδιά μας, ακόμη και όταν είναι ακόμη μικρούλια. Και ναι, μπορεί να χρειαστούν λίγο παραπάνω χρόνο για να θυμηθούν και να επανέλθουν στη ρουτίνα της καθημερινότητας, αλλά θα τα καταφέρουν. Και θα τα καταφέρουμε και εμείς μαζί τους, γιατί θα έχουμε ξεκουραστεί και θα έχουμε γεμίσει τις μπαταρίες μας το καλοκαίρι! Και γι’ αυτό θα έχουμε μεγαλύτερα αποθέματα ενέργειας, ώστε να τα βοηθήσουμε να μπουν πάλι σε πρόγραμμα!

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το μωρό μας να προσαρμοστεί μετά τις διακοπές

1. Επιστρέφουμε σταδιακά στην καθημερινή ρουτίνα

Δεν είναι απαραίτητο και πιθανότατα ούτε αποτελεσματικό να επιστρέψουμε στους κανόνες μας αμέσως μόλις γυρίσουμε από τις καλοκαιρινές διακοπές. Η μετάβαση είναι καλό να είναι σταδιακή. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικούς ρυθμούς και ειδικά τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να προσαρμοστούν από τη μία κατάσταση (που είναι και πιο ευχάριστη εδώ που τα λέμε!) στην άλλη. Ας πάρουμε για παράδειγμα το πονεμένο θέμα του ύπνου. Αν υποθέσουμε ότι κατά τη διάρκεια των διακοπών το ωράριο άλλαξε, προσπαθήστε μέρα με τη μέρα να έρχεστε πιο κοντά στην επιθυμητή ώρα που θα κοιμηθεί το μωρό σας μέχρι να επανέλθει τελικά στο καθημερινό του πρόγραμμα.

2. Μετριάζουμε τις προσδοκίες μας και επενδύουμε στην ενσυναίσθηση!

Οι προσδοκίες μας αυτή την περίοδο είναι καλό να μην είναι στα ύψη. Ας μην περιμένουμε δηλαδή ότι μέσα σε δυο – τρεις μέρες το μωρό μας θα έχει ξαναθυμηθεί και θα έχει προσαρμοστεί στους κανόνες της καθημερινότητας! Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ένα μωρό που τώρα μαθαίνει και χρειάζεται τη βοήθειά μας! Και ο δικός μας ρόλος είναι να το μάθουμε, σεβόμενοι πάντα τις ηλικιακές του δυνατότητες, και όχι να του ασκήσουμε πίεση, που τελικά μπορεί να δυσκολέψει ακόμη περισσότερο την προσαρμογή.

3. Δημιουργούμε ένα οικείο περιβάλλον για το μωρό μας για να νιώσει ασφάλεια

Τα μωρά και τα μικρά παιδιά, πολύ περισσότερο από τους ενήλικες, αγχώνονται με τις πολλές αλλαγές και νιώθουν ανασφάλεια όταν αλλάζει συχνά το πλαίσιο της καθημερινότητάς τους, η τοποθεσία, οι άνθρωποι και οι κανόνες που τα περιβάλλουν. Για αυτό είναι σημαντικό όταν διανύουμε την περίοδο προσαρμογής να προσπαθούμε με απλούς τρόπους να κάνουμε το μωρό μας να αισθανθεί ασφάλεια.

Το δωμάτιο του μωρού, η βρεφική κούνια και τα αγαπημένα του παιχνίδια είναι σίγουρα μερικοί τρόποι για να κάνουμε την επιστροφή στο σπίτι και στη ρουτίνα πιο ελκυστική. Επίσης η συναναστροφή με αγαπημένα πρόσωπα θα τους δημιουργήσει μια όμορφη διάθεση και τα βοηθήσει να θυμηθούν σιγά σιγά το πρόγραμμά τους.

Και ας μην ξεχνάμε την αίσθηση ασφάλειας που δημιουργεί σε ένα μωρό η μυρωδιά που έχει το φρεσκοπλυμμένο του φορμάκι και το αγαπημένο του λούτρινο κουκλάκι, φρεσκοπλυμμένα με το αγαπημένο απορρυπαντικό της μαμάς. Η δική μου πρόταση είναι το Εύρηκα Baby υγρό απορρυπαντικό,  κατάλληλο για τα ρούχα όλης της οικογένειας, αλλά ιδανικό για μωρά, καθώς περιέχει 100% φυτικό πράσινο σαπούνι με λάδι ελιάς και εκχύλισμα βιολογικού χαμομηλιού. Είναι δερματολογικά ελεγμένο και υποαλλεργικό και δεν περιέχει φωσφορικά, σιλικόνη και nitro-musks. Και εμείς οι μαμάδες το αγαπάμε γιατί είναι ενισχυμένο με ένζυμα για την καταπολέμηση περισσότερων και δυσκολότερων λεκέδων!

Τη φροντίδα και την περιποίηση του μωρού μας ολοκληρώνει το Εύρηκα Baby Απολυμαντικό Ρούχων με εκχύλισμα από βιολογικό χαμομήλι. Είναι το μοναδικό απολυμαντικό για βρεφικά ρούχα που καταπολεμά τα μικρόβια και τα βακτήρια που αναπτύσσονται στα βρεφικά ρούχα, στις πετσέτες και τα σεντόνια του μωρού μας και εξουδετερώνει το 99,9% των βακτηριδίων και ιών, μεταξύ αυτών και του Κορωνοϊού. Είναι υποαλλεργικό & δερματολογικά ελεγμένο και χαρίζει φρεσκάδα που διαρκεί στα ρούχα του μωρού μας.

Αγαπημένες φίλες μαμάδες, καμία αλλαγή, μεγάλη ή μικρή δεν είναι πάντα εύκολη. Και η προσαρμογή του μωρού μας στην ρουτίνα του μετά τις καλοκαιρινές διακοπές μπορεί να πάρει λίγο παραπάνω χρόνο από ότι θα θέλαμε. Γιατί εμείς οι μεγάλοι δεν συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε τις διακοπές για λίγο ακόμη, και ας έχουμε επιστρέψει στη δουλειά; Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να δείξουμε στο μωρό μας κατανόηση και θα τα καταφέρει μια χαρά και πάλι! Καλό Φθινόπωρο!

Από την Εύη Σταθάτου, Πιστοποιημένη Parent Coach.